ဒီစံမံကိန္းၾကီးခၽြင္းခ်က္မရွိရပ္ေပးဘို႕ေတာင္းဆိုေနၾကတဲ့ေဒသခံလို႕သူတို႕ကိုယ္သူတို႕ဆိုသူေတြကေတာ့ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ဘယ္ကဲ့သို႕ ပ်က္စီးပါတယ္ ၊ ေရကေတာ့ရွားကုန္ျပီ ၊ ေဒသခံေတြကေတာ့ ဘယ့္ႏွယ္နစ္နာကုန္ပါျပီ ၊ ရြာေတြေရႊ႕ရေတာ့မယ္ ဒီေတာ့စားေရးေသာက္ေရးခက္ကုန္ျပီဆိုျပီးေတာ့ မဲျပာပုဆိုး၀တ္လာတာေတြ႕ရပါတယ္ ။
ဒီစီမံကိန္းၾကီးဟာ ၁၉၉၆ ခုႏွစ္ကတည္းက အိုင္ဗင္ဟုိ သတၱဳတြင္းကုမၼဏီနဲ႕ သတၱဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာန
အမွတ္(၁) သတၱဳတြင္းလုပ္ငန္းတို႔ေပါင္းျပီး ဆတူ (၅၀/၅၀) ပိုင္ဆိုင္တဲ့
ျမန္မာအိုင္ဗင္ဟို ေကာ့ပါးကုမၸဏီလီမိတက္ကို ထူေထာင္ၿပီး စတင္ခဲ့တာျဖစ္တယ္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ဒီဇင္ဘာလ ၃၁
ရက္ေန႔က်မွ အမွတ္ (၁) သတၱဳတြင္း၀န္ႀကီးဌာနက ပိုင္တဲ့ အစုရွယ္ရာ ၅၀
ရာခိုင္ႏႈန္းကို ျမန္မာႏိုင္ငံ စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္ကိုေရာင္း၊
အိုင္ဗင္ဟိုက ပိုင္တဲ့ အစုရွယ္ယာ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကို (NORINCO)
လက္ေအာက္ခံ ကုမၸဏီတစ္ခုျဖစ္တဲ့ ၀မ္ဘိုကုမၸဏီ Myanmar wanbao Mining Copper Ltd (MWMCL) ကိုေရာင္းခဲ့တာျဖစ္တယ္ ။အိုင္ဗင္ဟိုးလုပ္ေနတဲ့ တစ္သက္လံုးက ဘာသံမွမၾကားရပဲ တရုတ္ကုမၸဏီနဲ႕ စစ္တပ္ပိုင္ ဦးပိုင္ကလုပ္မွ ခုလိုအသံေတြထြက္လာတာဟာ ရိုးမွရိုးရဲ႕လားလို႕ စဥ္းစားစရာ ျဖစ္လာတယ္ ။
ဒီလိုရိုးရိုးေလးစဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္...... ေၾကးနီထုတ္ရင္သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ပ်က္မယ္ ဒီလိုသဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆိုတာၾကီးပ်က္မွာစိုးလို႕ ေၾကးနီဆိုတာၾကီးကို တစ္ကမၻာလံုး မထုတ္ပဲေနၾကသလားဆိုတာၾကည့္ရေအာင္ပါ -
ဒီဇယားက British Geological Survey ကေနထုတ္ျပန္ထားတဲ့ ကမၻာ့ေၾကးနီအထုတ္ဆံုး ၁၀ ႏိုင္ငံစာရင္းပါ ဒီစာရင္းအရ ခ်ီလီႏိုင္ငံကအမ်ားဆံုးထုတ္တာျဖစ္ျပီး တစ္ကမၻာလံုးက သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ထိန္းသိမ္းမႈနဲ႕ပတ္သက္ရင္စံထားရပါတယ္ဆိုတဲ့ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ၂၀၀၆ မွာတန္ခ်ိန္ေပါင္း ၁.၂၂ သန္း ၂၀၀၉ မွာ တန္ခ်ိန္ေပါင္း ၁.၃၁ သန္းေက်ာ္ထုတ္လုပ္ျပီး ကမၻာ့ေၾကးနီထုတ္လုပ္မႈမွာ ဒုတိယေနရာကလိုက္ေနတာေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္ ၊ ဒီစာရင္အရၾကည့္ရင္ျမန္မာႏိုင္ငံက ၂၀၀၆ စာရင္းအရ ၁၉၅၀၀ တန္ ထုတ္လုပ္ျပီး ၂၈ ေနရာေရာက္ေနတာေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္ -
ေၾကးနီတူးရင္ေတာ့ တကမၻာလံုးဘယ္ေနရာတူးတူး သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ကေတာ့ အနည္းနဲ႕အမ်ားထိခိုက္မွာပဲ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္မထိခိုက္ပဲ အလိုလိုေၾကးနီရတဲ့နည္းကေတာ့ စၾကၤာ၀ဠာမွာမေပၚေသးဘူး ။
ဒါအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးမကၠဆီကိုျပည္နယ္က ေၾကးနီသတၱဳမိုင္းတစ္ခုပါ ၁၈၀၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြထဲကေန ဒီေန႕ထိထုတ္ေနတာပါ ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီျပီး ႏွစ္စဥ္တန္သန္းနဲ႕ခ်ီ ထုတ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကဘာသံမွမၾကားရပဲ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ထုတ္ျပီး တန္ေသာင္းဂဏန္းထုတ္တဲ့တိုင္းျပည္ကအသံထြက္ေနတယ္ ၊ ပညာမတတ္ဘူးလို႕ေျပာရင္လဲနာဦးမယ္ ။
ခုတေလာျဖစ္စဥ္ေတြၾကည့္လိုက္ရင္ ဘာျဖစ္လိုက္ျဖစ္လိုက္ ေနာက္ကြယ္မွာ NGO ေတြတနည္းမဟုတ္တနည္းပါ၀င္ပတ္သက္ေနတယ္ ခုလည္း ဒီေဒသမွာ အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ပါကစၥတန္မွာ အိုစမာဘင္လာဒင္ကိုရွာတဲ့အခါတုန္းက အစက္ခ်ေဆးတိုက္ျပီးပါကစၥတန္တစ္ခြင္ျပဲျပဲစင္ခဲ့တဲ့ NGO က
ဒါအေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု နယူးမကၠဆီကိုျပည္နယ္က ေၾကးနီသတၱဳမိုင္းတစ္ခုပါ ၁၈၀၀ ျပည့္လြန္ႏွစ္ေတြထဲကေန ဒီေန႕ထိထုတ္ေနတာပါ ႏွစ္ေပါင္းရာခ်ီျပီး ႏွစ္စဥ္တန္သန္းနဲ႕ခ်ီ ထုတ္ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြကဘာသံမွမၾကားရပဲ ၁၀ႏွစ္ေက်ာ္ေလာက္ထုတ္ျပီး တန္ေသာင္းဂဏန္းထုတ္တဲ့တိုင္းျပည္ကအသံထြက္ေနတယ္ ၊ ပညာမတတ္ဘူးလို႕ေျပာရင္လဲနာဦးမယ္ ။
ခုတေလာျဖစ္စဥ္ေတြၾကည့္လိုက္ရင္ ဘာျဖစ္လိုက္ျဖစ္လိုက္ ေနာက္ကြယ္မွာ NGO ေတြတနည္းမဟုတ္တနည္းပါ၀င္ပတ္သက္ေနတယ္ ခုလည္း ဒီေဒသမွာ အေမရိကန္ေထာက္လွမ္းေရးေတြ ပါကစၥတန္မွာ အိုစမာဘင္လာဒင္ကိုရွာတဲ့အခါတုန္းက အစက္ခ်ေဆးတိုက္ျပီးပါကစၥတန္တစ္ခြင္ျပဲျပဲစင္ခဲ့တဲ့ NGO က