ဧၿပီလ ၄ ရက္ေန႔မွာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး
၀န္ႀကီး ကလင္တန္က ျမန္မာႏုိင္ငံရဲ့ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရး လုပ္ေဆာင္ရာမွာ တုိးတက္မႈမ်ား
ရရိွခဲ့တဲ့ အေျခအေန၊ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တစြာ က်င္းပႏုိင္ခဲ့
အေျခအေန ႏွစ္ခုကို တုန္႔ျပန္တဲ့ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံ အေပၚ ပိတ္ဆို႔ အေရးယူထားမႈ တစ္ခ်ိဳ႕ကို
ဖယ္ရွား ေပးမယ္လို႔ ေျပာခဲ့တယ္။ ေနာက္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက အရာရိွေတြက သတင္းစာ
ဆရာမ်ားကို တယ္လီ ကြန္ဖရင့္ လုပ္ၿပီး အေသးစိတ္ ရွင္းျပပါတယ္။ အဲဒီ သတင္းႏွစ္ခုကို အေျခခံၿပီး
အေမရိကန္ ႏုိင္ငံရဲ့ တုန္႔ျပန္မႈဟာ ဘယ္လို အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ ရိွမယ္ ဆိုတာ လက္လွမ္း
မီသေလာက္ ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။
ကလင္တန္ရဲ့ ေျပာၾကားခ်က္မွာ အေမရိကန္ဘက္က
လုပ္ေဆာင္မယ့္ အစီအစဥ္ ၅ ခုပါတယ္။
ပထမ လုပ္ငန္းက သံအမတ္ ျပန္ထားဖို႔ ကိစၥ
ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကို ဇန္နဝါရီလ အက်ဥ္းသားေတြ ျပန္လႊတ္ကထဲက ေၾကညာ ထားပါတယ္။ အခုေတာ့
အေမရိကန္ဘက္က ခန္႔ခ်င္တဲ့လူကို ျမန္မာဘက္ကို အဆိုျပဳမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာဘက္က လက္ခံရင္
အမည္စာရင္း တင္သြင္းမႈကို တရား၀င္ ေၾကညာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ အေျခခံ ဥပေဒအရ အဲဒီ
သံအမတ္ ခန္႔အပ္မႈကို အထက္ လႊတ္ေတာ္က အတည္ျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အခုအခ်ိန္မွာ အေမရိကန္
ကြန္ဂရက္ အေနနဲ႔လည္း ျမန္မာႏုိင္ငံက တိုးတက္မႈမ်ားကို အသိအမွတ္ ျပဳထားၿပီး ျဖစ္လို႔
အတည္ျပဳႏုိင္ဖို႔ အခိ်န္ သိပ္လိုမယ္ မထင္ပါဘူး။ သံအမတ္ ခန္႔အပ္မႈဟာ ၁၉၈၈ ေနာက္ပိုင္း
ပထမဆံုး အႀကိမ္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ ႏုိင္ငံေရးအရ အဓိပၸါယ္ ႀကီးမားတဲ့ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယ လုပ္ငန္းကေတာ့ ကုလသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး
ေအဂ်င္စီ UNDP ကို ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ပံုမွန္လုပ္ငန္း လုပ္ေဆာင္ခြင့္ေတြ ေပးအပ္မွာ
ျဖစ္ၿပီး အေမရိကန္ ႏုိင္ငံရဲ့ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီ USAID ကိုလည္း ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ
တရား၀င္ ရံုးဖြင့္ ေဆာင္ရြက္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံဟာ ကုလသမဂၢကို ရန္ပံုေငြ
အမ်ားဆံုး ထည့္တဲ့ ႏုိင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေမရိကန္က UNDP ကို အစိုးရနဲ႔ တုိက္ရိုက္
ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ျခင္း မလုပ္ဖို႔၊ UNDP အကူအညီနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ၊ ျပည္တြင္း အင္န္ဂ်ီအိုမ်ားက
ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး လုပ္ငန္းမ်ား လုပ္တဲ့ အခါမွာလည္း အစိုးရဌာနေတြ၊ ေဒသ အာဏာပိုင္ေတြနဲ႔ ပူးေပါင္း
မလုပ္ဖို႔၊ အစိုးရ လုပ္ငန္းေတြကို အကူအညီေပးရာ ေရာက္မယ့္ ကိစၥေတြမွာ မလုပ္ဖို႔ တားျမစ္
ထားပါတယ္။ ႏွစ္စဥ္လည္း UNDP က ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက သူတို႔ လုပ္ငန္းေတြဟာ အစိုးရကို တုိက္႐ိုက္
သို႔မဟုတ္ သြယ္ဝိုက္ၿပီး အက်ိဳး သက္ေရာက္မႈ မရိွပါဘူး ဆိုတာ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး
၀န္ႀကီးဌာနကို အာမခံရတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အခု ဒီကန္႕သတ္ခ်က္ကို ဖယ္ရွားၿပီး ပံုမွန္ လုပ္ေဆာင္ခြင့္
ျပဳတဲ့အတြက္ UNDP ဟာ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ဆင္းရဲမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရးေတြမွာ အစိုးရ ၀န္ႀကီးဌာနမ်ားနဲ႔
သေဘာ တူညီခ်က္ ရယူၿပီး ႏုိင္ငံတြင္း အစီအစဥ္မ်ားကို အေကာာင္အထည္ ေဖာ္ခြင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါဟာ ျမန္မာ ျပည္သူေတြ အတြက္ အင္မတန္ အက်ိဳးရိွတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ အေမရိကန္ အစိုးရရဲ့ ႏုိင္ငံတကာ
အကူအညီေပးေရး ေအဂ်င္စီ USAID ဟာ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ မတက္ခင္က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ႐ံုးဖြင့္ၿပီး
အကူအညီ ေပးခဲ့တယ္။ ေတာ္လွန္ေရး ေကာင္စီ လက္ထက္မွာ ရံုးပိတ္ခုိင္း လိုက္ပါတယ္။ အခုမွ
ျပန္ဖြင့္ၿပီး လုပ္ေဆာင္ႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ USAID က အရင္တံုးက ဘန္ေကာက္ရံုးကေန အကူအညီ
ေပးခဲ့တာ ျဖစ္ၿပီး မႏွစ္က ေဒၚလာ ၃၅ သန္း အကူအညီ ေပးခဲ့တယ္။ ဒါေပမယ့္ အင္န္ဂ်ီအိုေတြကို
ေပးတာျဖစ္ၿပီး အစိုးရကို တုိက္ရိုက္ မေပးပါဘူး။ အခုေတာ့ အေျခအေန ေျပာင္းသြား ေတာ့မယ္
ထင္ပါတယ္။ ဒီအကူအညီေတြကို အမ်ားဆံုး ရႏုိင္တာေတာ့ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ေကာင္းမြန္ေသာ
အုပ္ခ်ဳပ္မႈနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ထြန္းကားေရး အတြက္ အေထာက္ အကူ ျဖစ္မယ့္ လုပ္ငန္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
တတိယ လုပ္ငန္း ကေတာ့ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံက
ပုဂၢလိက အဖြဲ႕အစည္းမ်ားကို ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းမွာ ပရဟိတ အက်ိဳးအျမတ္ မယူတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ
ပါ၀င္ ကူညီ ေဆာင္ရြက္ ခြင့္ျပဳပါတယ္။ အေမရိကန္ ႏုိင္ငံျခားေရး ၀န္ႀကီးဌာနက အရာရိွေတြက
အေသးစိတ္ ရွင္းျပရာမွာ အေမရိကန္ ေဖာင္ေဒးရွင္းေတြ၊ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရး အဖြဲ႕အစည္းေတြဟာ
ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး၊ ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရး၊ ဒီမိုကေရစီ ျမႇင့္တင္ေရးနဲ႔
တစ္ျခား စီးပြားေရး အက်ိဳးအျမတ္ မယူတဲ့ လုပ္ငန္းမ်ားမွာ
ကူညီခြင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါဟာ ျပည္တြင္းက လူမႈ အဖြဲ႕အစည္းေတြ ပိုၿပီး တိုးတက္ဖို႔
အေျခအေနေပးတဲ့ အျပင္ ျမန္မာ လူငယ္ေတြ ပညာေတာ္သင္ဆုေတြ ပိုရႏုိင္မယ့္ အခြင့္အေရး၊ တကၠသိုလ္ေတြ
အေနနဲ႔ ႏုိင္ငံတကာ အကူအညီမ်ား ပိုရႏုိင္မယ့္ အခြင့္အေရးေတြကို လမ္းပြင့္ သြားေစမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။
စတုတၳ လုပ္ငန္းကေတာ့ ျမန္မာ အဆင့္ျမင့္
အစိုးရ အရာရိွႀကီးမ်ား၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို အေမရိကန္ ႏုိင္ငံကုိ လာေရာက္
ခြင့္ပိတ္ပင္ထားတာကို ပယ္ဖ်က္ၿပီး ႏွစ္ဘက္ၾကား ပိုမိုထိေတြ႕ ဆက္ဆံဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ
ကလင္တန္က select government officials and parliamentarians လို႔ သံုးသြားေတာ့ အားလံုးကို
ခြင့္ျပဳမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ နားလည္ရပါတယ္။ အရင္က ဒဏ္ခတ္ ပိတ္ဆို႔မႈ စာရင္းထဲမွာ ပါေနတဲ့
လူေတြထဲက ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ဆက္လက္ ဆန္႔က်င္ ေနတယ္လို႔ ယူဆသူမ်ားကိုေတာ့ လာခြင့္ျပဳမွာ
မဟုတ္ဘူးလို႔ နားလည္မိပါတယ္။ အေမရိကန္ အရာရိွေတြက ရွင္းလင္းရာမွာလည္း ဒီသေဘာကို ရွင္းျပ
သြားပါတယ္။
ပၪၥမ လုပ္ငန္းကေတာ့ အေမရိကန္ ကုမၸဏီေတြ
အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈေတြ၊ ေငြေၾကး ၀န္ေဆာင္မႈ လုပ္ငန္းေတြ
ျပန္လည္ လုပ္ကိုင္ဖို႕ အကန္႔ အသတ္နဲ႔ ခြင့္ျပဳသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကလင္တန္က a
targeted easing of our ban on the export of U.S. financial services and
investment လို႔ သံုးၿပီး ေျပာသြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တစ္ခ်ဳိ႕ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ကေတာ့
ဆက္ရိွေနဦးမယ့္ သေဘာပါပဲ။ အေမရိကန္ အရာရိွေတြက ေငြေၾကး ၀န္ေဆာင္မႈနဲ႕ ရင္းႏွီး ျမႇဳပ္ႏွံမႈအေပၚ
ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြကို အဆင့္ဆင့္ ေလွ်ာ့ေပါ့ ေပးသြားမယ္လို႔ ဆိုတယ္။ သူတို႔က ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ
အေႂကြး ၀ယ္ယူခြင့္ကဒ္ သံုးတာ အပါအ၀င္ အီလက္ထေရာနစ္ ေငြေၾကး ၀န္ေဆာင္မႈ ကိစၥေတြ ထြန္းကား
လာေအာင္ ကူညီမယ္၊ အေမရိကန္ ဘဏ္ေတြ အေနနဲ႔ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာ ရံုးဖြင့္ခြင့္ ရမယ္လို႔
ဆိုတယ္။ ဒီေတာ့ အရင္က ပိတ္ထားတဲ့ ေဒၚလာ အသံုးျပဳၿပီး ႏုိင္ငံတကာ အေရာင္း အ၀ယ္ေတြမွာ ေငြေခ်ခြင့္ မျပဳတာ၊ ေနာက္ၿပီး
အေမရိကန္ ဘဏ္ေတြမွာ ေငြစာရင္း ဖြင့္ခြင့္ မရတာေတြ မရိွေတာ့ဘူး ဆိုတဲ့ သေဘာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒါဟာ လူတိုင္းရမွာ မဟုတ္ဘူး။ အေမရိကန္ အရာရိွေတြက ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို
ဆန္႔က်င္ေနသူေတြ၊ ေနာက္ၿပီး ျမန္မာႏုိင္ငံထဲက နံမည္ပ်က္ စာရင္း သြင္းထားတဲ့ ဘဏ္ တစ္ခ်ိဳ႕နဲ႔ေတာ့
လုပ္ငန္း ဆက္စပ္ၿပီး လုပ္ခြင့္ရမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ဆိုတယ္။ ရင္းႏီွး ျမႇဳပ္ႏွံမႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး
ျပည္သူ အမ်ားကို တုိက္ရိုက္ အက်ိဳးရိွေစမယ့္ လုပ္ငန္းေတြမွာ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံဖို႔
အားေပးမယ္။ စိုက္ပ်ိဳးေရး၊ ခရီးသြား လုပ္ငန္း၊ ဆက္သြယ္ေရး လုပ္ငန္းမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တယ္လို႔
ဥပမာ ေပးသြားၿပီး သတၱဳနဲ႔ ေက်ာက္မ်က္ က႑ကေတာ့ အားမေပးဘူးလို႔ ဆိုတယ္။
အေမရိကန္ အရာရိွေတြက အခု ေလွ်ာ့ေပါ့ ေပးမႈမ်ားဟာ
အေျခခံ ႏွစ္ခ်က္ေပၚမွာ မူတည္ၿပီး လုပ္တာ ျဖစ္တယ္။ ပထမ အေျခခံမူက အစိုးရထဲက ျပဳျပင္
ေျပာင္းလဲေရး သမားမ်ားနဲ႔ သူတို႔ရဲ႕ မူဝါဒမ်ားကို ေထာက္ခံ အားေပးေၾကာင္း ျပသဖို႕ ျဖစ္တယ္။
ေနာက္အေျခခံမူက ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို ဆန္႔က်င္ ေနသူေတြ ရိွေနေသးတဲ့ အတြက္ သူတို႔ကို
ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္ရင္ ဘာေတြနဲ႔ ရင္ဆုိင္ရမယ္ ဆိုတာ သတိေပးဖို႔ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ပိေတာက္ေျမ
