ကမၻာ့ ကုလသမဂၢႏွင့္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္မ်ား

 

 ေအာက္တိုဘာ ၂၄ ရက္ေန႔သည္ ၆၆ ႏွစ္ေျမာက္ ကမၻာ့ ကုလသမဂၢေန႔ျဖစ္သည္။ ကုလသမဂၢ ႐ံုးစိုက္ရာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ၏ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ ကုလသမဂၢ အေထြေထြ ညီလာခံ အစည္း အေဝး ႀကီးသို႔ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံမ်ားအားလံုးမွ ထိပ္တန္း ေခါင္းေဆာင္မ်ား တဖြဲဖြဲေရာက္ရွိ လာၾကေပၿပီ။ ကုလသမဂၢအဖြဲ႕ႀကီး ကို လူတိုင္း အၾကမ္းအားျဖင့္ သိရွိ ႏိုင္ၾကေသာ္လည္း အဖြဲ႕ႀကီးစတင္ ေပၚေပါက္  လာကတည္းက တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၾကေသာ အေထြေထြ အတြင္း   ေရးမွဴးခ်ဳပ္ မ်ား၏ ကိုယ္ေရး အတၴဳပၸတိၱအက်ဥ္းကို သိလိုၾကေပလိမ့္ မည္။  ယခုလက္ရွိ တာဝန္ယူေနေသာ မစၥတာဘန္ကီမြန္းသည္ အ႒ မေျမာက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ မိမိတို႔အာရွ တိုက္သားမ်ား ထဲမွ ဒုတိယေျမာက္ျဖစ္သည္။ အာရွ တိုက္သားထဲမွ ပထမဆံုးမွာ မိမိတို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသား ဦးသန္႔ျဖစ္သည္ကို ၾကားဖူး ၾကေပလိမ့္မည္။ ကမၻာေပၚတြင္ အေရးပါဆံုးႏွင့္ အထင္ရွား ဆံုးေသာ အဖြဲ႕အစည္းႀကီးကို တာဝန္ယူလုပ္ေဆာင္ေပး ခဲ့ၾကေသာ အတြင္း   ေရးမွဴးခ်ဳပ္ မ်ား၏ မွတ္တမ္းအက်ဥ္း မ်ားကိုေဖာ္ျပ ၍ ကမၻာ့ကုလ သမဂၢေန႔ကို ဤေဆာင္းပါးျဖင့္ ဂုဏ္ျပဳ အပ္ပါသည္။

 

ကမၻာ့ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ႀကီးစတင္

ဒုတိယကမၻာစစ္ႀကီးၿပီး ေနာက္ႏိုင္ငံ ေပါင္းခ်ဳပ္အသင္းႀကီးကို အစားထိုး၍ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ျပင္ဆင္ ဖြဲ႕စည္းခဲ့သည္။ ထိုအခ်ိန္က ရည္ရြယ္ခ်က္မွာ ကမၻာစစ္ႀကီး ရပ္စဲ၍ ႏိုင္ငံမ်ားအခ်င္းခ်င္းေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြး မႈကို စားပြဲဝိုင္းတြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ ေျဖရွင္းၾကရန္ အတြက္အဓိကျဖစ္သည္။ ၁၉၄၅ ခု ဧၿပီ ၂၄ ရက္ေန႔က အေမရိကန္၊ ဆန္ဖရန္စစၥကိုၿမိဳ႕ တြင္ျပဳလုပ္ေသာ ကုလသမဂၢ၏ ပထမဆံုး ႏိုင္ငံတကာ ညီလာခံတြင္ ႏိုင္ငံေပါင္း ၅ဝ သာတက္ေရာက္ခဲ့ သည္။ ယခုအခါ အဖြဲ႕ဝင္ႏိုင္ငံ ၁၉၃ ႏိုင္ငံ အထိရွိလာေနၿပီ ျဖစ္သည္။ သို႔ရာတြင္ႏိုင္ငံမ်ား၏  သေဘာ တူညီခ်က္အရ ကုလသမဂၢေန႔ကို ၁၉၄၅ ခု ေအာက္တိုဘာ ၂၄ ရက္ ေန႔တြင္ အသိအမွတ္ျပဳခဲ့ၾကသည္။

 

 

 

၁။ ထ႐ိုင္ေဂးလိုင္း (Trygve Halvdom Lie)

ပထမဆုံးကုလသမဂၢ၏ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ၊ ေအာ္စလိုၿမိဳ႕တြင္ ၁၈၉၆ ခု ဇူလိုင္လတြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး။ အသက္ ၇၂ ႏွစ္၊ ၁၉၆၈ ဒီဇင္ဘာ ၃ဝ ရက္တြင္ ေနာ္ေဝႏိုင္ငံ၊ ဂဲလိုၿမိဳ႕တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ကေလး ၃ ဦးႏွင့္ ဇနီးတို႔က်န္ရစ္ခဲ့သည္။ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ရာထူးကို ၁၉၄၆   ေဖေဖာ္ဝါရီ ၂ ရက္တြင္ စတင္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး ႏိုဝင္ဘာ ၉ ရက္ ၁၉၅၂ တြင္ ႏုတ္ထြက္သြားခဲ့သည္။

 

 

 

၂။ ဒက္ဟမၼား႐ိႈး (Dag Hammarskjold Skjold)

ဒုတိယေျမာက္ အေထြေထြအ တြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ဆြီဒင္ႏိုင္ငံ Jonkoping ၿမိဳ႕တြင္ ၁၉ဝ၅ခု ဇူလိုင္ ၂၉ ရက္ေန႔တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ အသက္ ၅၆ ႏွစ္ ၁၉၆၁ စက္တင္ဘာ ၁၈ ရက္တြင္ ႐ိုဒီးရွားဖက္ဒေရး ႏို္င္ငံ Ndola ၿမိဳ႕တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ ေနစဥ္အတြင္း ေသဆံုးခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ေသဆံုးသြားစဥ္ အေမရိကန္သမၼတ ဂြၽန္ဖက္ကေနဒီက ‘ကြၽန္ေတာ္တို႔ ရာစုတြင္အႀကီးမားဆံုးလူသား’ ဟု မွတ္ခ်က္ျပဳခဲ့သည္။

 

 

၃။ ဦးသန္႔ (U Thant)

တတိယေျမာက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဧရာဝတီတိုင္း၊ ပန္းတေနာ္ၿမိဳ႕ တြင္ ၁၉ဝ၉ ဇန္နဝါရီ ၂၂ ရက္ေန႔ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့သည္။ ၁၉၆၁ ခုႏွစ္ ႏိုဝင္ဘာ ၃ဝ ရက္မွ ၁၉၇၁ ခုႏွစ္ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔ အထိ သက္တမ္း ၂ ႀကိမ္ ဆက္တိုက္တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ခဲ့ၿပီး အသက္ ၆၅ ႏွစ္ ၁၉၇၄ ႏိုဝင္ဘာ ၂၅ ရက္   ေန႔တြင္ အေမရိကန္ႏိုင္ငံ နယူးေယာက္ၿမိဳ႕ တြင္အဆုတ္ကင္ဆာေရာဂါျဖင့္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။  ဦးသန္႔၏ ဖခင္ဦးဖုိးႏွစ္မွာ ဆန္ကုန္သည္ႀကီး တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး သူရိယ သတင္းစာတိုက္ကိုထူေထာင္ရန္ ကူညီခဲ့သူတစ္ဦးျဖစ္သည္။ ဦးသန္႔ သည္ ေမြးခ်င္းသား ၄ ဦး အနက္ အႀကီးဆံုးသားျဖစ္သည္္။ မိခင္မွာ ေဒၚနန္းေသာင္းျဖစ္သည္။ ဦးသန္႔ အသက္ ၁၄ ႏွစ္အရြယ္တြင္ ဖခင္ ေသဆံုးသြားခ့ဲသည္။ ရန္ကုန္တကၠသိုလ္မွ ဘြဲ႕ရရွိခဲ့သည္။ ဦးသန္႔၏ ဇနီးမွာ ေဒၚသိန္းတင္ျဖစ္ၿပီး သား၂ ဦး သမီး ၁ ဦးထြန္းကား ခဲ့သည္။ သား ၂ ဦးလံုးပင္ ေသဆံုးသြားခဲ့ သည္။ သားႀကီး ေမာင္ဘိုမွာ ေမြးကင္းစကပင္ေသဆံုးခဲ့ၿပီး၊ သားငယ္ တင္ေမာင္မွာ ရန္ကုန္တြင္ ဘတ္စ္ကားေပၚမွ လိမ့္က်၍ ကြယ္လြန္ခဲ့ေၾကာင္း သိရသည္။

 

 

၄။ ကြတ္ေဝါလ္ဟိန္း (Kurt Waldheim)

စတုတၴေျမာက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ၾသစႀတီးယားႏိုင္ငံ (ဂ်ာမန္)၊ ဗီယင္နာ ၿမိဳ႕အနီး ၁၉၁၈ ခု ဒီဇင္ဘာ ၂၁ ရက္တြင္ေမြးဖြားသည္။ အသက္ ၈၈ ႏွစ္ ၂ဝဝ၇ ဇြန္လ ၁၄ ရက္တြင္ ၾသစႀတီးယားႏိုင္ငံ၊ ဗီယင္နာၿမိဳ႕ တြင္ ကြယ္လြန္ခဲ့သည္။ ၁၉၇၂ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္မွ ၁၉၈၁ ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔အထိသက္တမ္း ၂ ႀကိမ္အျပည့္တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္သည္။ ၾသစႀတီးယား၏ ကိုးႀကိမ္ ေျမာက္သမၼတရာထူးကိုလည္းထမ္း ေဆာင္ခဲ့သည္။

 

 

 

၅။ ပဲရစ္ေဒေကြးလ်ား (Perez de Cuellar)

ပဥၥမေျမာက္ ကုလသမဂၢအ ေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ပီ႐ူးႏိုင္ငံ၊ လီမာၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၂ဝ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ေမြးဖြား သည္။ အသက္ ၉၁ ႏွစ္ ရွိၿပီ ျဖစ္သည္။ ယခုသက္ရွိထင္ရွားရွိ ေသာ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ခ်ဳပ္ေဟာင္း ၃ ဦးထဲမွ အသက္ အႀကီးဆံုးျဖစ္သည္။

 

 

 

၆။ ဘူးထ႐ို႕စ္ဘုူးထ႐ို႕စ္ဂါလီ (Boutros Boutros Ghali)

ဆ႒မေျမာက္ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္ၿပီး အီဂ်စ္ ႏို္္င္ငံသား တစ္ဦးျဖစ္သည္။ ၁၉၂၂ ခု ႏုိဝင္ဘာ ၁၄ ရက္ေန႔တြင္ ေမြး ဖြားၿပီး ယခုအသက္ရွိထင္ရွား ဒုတိ ယအသက္အႀကီးဆံုးအေထြေထြ အတြင္းေရးခ်ဳပ္ေဟာင္း တစ္ဦးျဖစ္သည္။ အသက္ ၈၈ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္သည္။ ရာထူးသက္တမ္း ၁၉၉၂ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္မွ ၁၉၉၆ ခု ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ သည္။ အာဖရိကတိုက္၏ ပထမဆံုး အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္တစ္ဦး ျဖစ္သည္။

 

 

၇။ ကိုဖီအာနန္ (Kofi Annan)

သတၱမေျမာက္ျဖစ္သည္။ ဂါနာႏိုင္ငံသား တစ္ဦးျဖစ္ၿပီးGold Coast ၿမိဳ႕တြင္ ၁၉၃၈ ဧၿပီလ ၈ ရက္ေန႔တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ကာ ယခု အသက္ ၇၃ ႏွစ္ရွိၿပီျဖစ္ၿပီး သက္ရွိ ထင္ရွားရွိဆဲျဖစ္သည္။ ကိုဖီအာနန္ သည္ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႔မွ ၃၁ ဒီဇင္ဘာ ၂ဝဝ၆ ေန႔ထိ တာဝန္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။ ၂ဝဝ၁ ခုႏွစ္တြင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး   ႏိုဘယ္လ္ဆုကို ပူးတြဲရရွိခဲ့သည္။

 

 

 

၈။ ဘန္ကီမြန္း (Ban Ki-moon)

ယခုလက္ရွိ အ႒မေျမာက္ ကမၻာ့ကုလသမဂၢ အေထြေထြ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္သည္။ ေတာင္ကိုရီးယား ႏိုင္ငံသား တစ္ဦးျဖစ္ၿပီး ဒုတိယေျမာက္အာရွတိုက္သား အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ျဖစ္ သည္။ ၁၉၄၄ ခု ဇြန္လ ၁၃ ရက္ တြင္ ေမြးဖြားခဲ့ၿပီး အသက္ ၆၇ ႏွစ္ ရွိၿပီျဖစ္သည္။ ၂ဝဝ၇ ခုႏွစ္ ဇန္နဝါရီ ၁ ရက္ေန႔မွ စတင္တာဝန္ ယူခဲ့ၿပီး ပထမႀကိမ္ သက္တမ္းကုန္ ဆံုးကာ ဒုတိယအႀကိမ္ ဆက္လက္ အေရြးခံရၿပီး တာဝန္ထမ္းေဆာင္ဆဲ ျဖစ္သည္။

credit : Popular News