xmlns:fb="https://www.facebook.com/2008/fbml"> Voice Of Myanmar: "ခင္ၫြန္႔ကို ခြင့္မလႊတ္ႏိုင္ရင္ သိန္းစိန္နဲ႔ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း ခြင့္လႊတ္ႏိုင္စရာမရိွ "

Friday, January 20, 2012

"ခင္ၫြန္႔ကို ခြင့္မလႊတ္ႏိုင္ရင္ သိန္းစိန္နဲ႔ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကိုလည္း ခြင့္လႊတ္ႏိုင္စရာမရိွ "

( ေဆာင္းပါးရွင္ ျမန္မာသ့ေတာ္ဆင့္ရဲ႕ စဥ္းစားဘြယ္ အျငင္းပြားဘြယ္ ေဆာင္းပါးျဖစ္ပါတယ္ ၊ စဥ္းစားၾကဘို႔ အျငင္းပြားၾကဘို႔နဲ႔ ေ၀ဖန္သံုးသပ္ႏိုင္ဘို႔ အတြက္ တင္ျပလိုက္ပါတယ္ ၊ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ၾကီးေဟာင္းခင္ညႊန္႔ ရဲ႕ ေထာက္လွမ္းေရး တပ္ဖြဲ႕ေတြ ဖမ္းဆီး ထိမ္းသိပ္းတာကို ခံရတဲ့ အထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္လည္း ပါပါတယ္ ၊ အရွိန္ရေနတဲ့ ဘ၀တစ္ခုလံုး ကေျပာင္းကျပန္ ျဖစ္သြားရဘူးပါတယ္ ၊ ဒါေပမယ့္ ဒီေန႔ သူ႕ကိုခြင့္လႊတ္တဲ့အထဲမွာ ကၽြန္ေတာ္ပါပါတယ္ ဘာလို႕ခြင့္လႊတ္လဲေမးရင္ ( ၁ ) က ျပန္မစခ်င္ေတာ့လို႕ပါ ....ေဒါက္တာဆိတ္ဖြား )

ဝင္စတန္ ခ်ာခ်ီဟာ သူရဲ့ နာမည္ေက်ာ္ အတြဲေပါင္း မ်ားစြာရိွတဲ့ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ႀကီး (Second World War) လို သမိုင္းက်မ္းနဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ အေရးႀကီးပံုခ်င္း အတူူတူပဲ ျဖစ္ေပမဲ့ အရြယ္ အစားအစား လက္၀ါးသာသာ ေလာက္သာရိွတဲ့ စာအုပ္(က်မ္း) ကေလး တစ္အုပ္ကိုလဲ ေရးခဲ့ ဘူးတယ္။ စာအုပ္နာမည္က Great Contemporaries (pub. 1947) တဲ့။
 
စာအုပ္ထဲမွာ တျခားေခတ္ၿပိဳင္ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အတူူတူ ဟစ္တလာ၊ စတာလင္နဲ႔ ထေရာ့စကီးတို႔ အေၾကာင္းေတြလဲ ပါတယ္။ စာအုပ္ရဲ့ နိဒါန္းမွာေတာ့ ေရးတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို သူက ေ၀့လည္ေၾကာင္ပါတ္ လုပ္မထားဘဲ ေျပာင္ပဲ ေျပာထားပါတယ္။ အာဏာရွင္ စံနစ္ (ကြန္ျမဴနစ္၀ါဒ)နဲ႔ ထိပ္တိုက္ေတြ႔ရမဲ့ ေနာက္ဆံုးပိတ္ တိုက္ပြဲႀကီး အေၾကာင္းပါ။ “ႀကိဳတင္ မွာထားခ်င္တာ ကေတာ့ ႀကိဳတင္လက္နက္ တပ္ဆင္ထားၾက” (To be forewarned is to be forearmed) လို႔ အတိအလင္း ေျပာထားပါတယ္။
 
ဒီစာအုပ္ကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး က်ေနာ္ ေျပာခ်င္တာက ခ်ာခ်ီဟာ သူနဲ ့ေခတ္ၿပိဳင္ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို (ဗကပေလသံနဲ ့ဆိုရရင္) ရန္/ငါစည္းျခား သတ္မွတ္ ျပခဲ့ယံုသာမက သူတို႔ျပဳမူခဲ့ပံုေတြကို သမိုင္းအျမင္နဲ႔လဲ ၾကည့္ျမင္ခဲ့တဲ့ အခ်က္ပါ။ ဥပမာ စတာလင္ ကြယ္လြန္ (၁၉၅၃) ေတာ့စတာလင္ကို သူ(ခ်ာခ်ီ)က “ဒီပုဂၢိဳလ္ဟာ (ကမၻာႀကီး သံမဏိနဲ႔ လွ်ပ္စစ္ေခတ္ကို ေရာက္ေနခ်ိန္မွာ) သစ္သားထြန္တံုး ထြန္တံကိုပဲ သံုးေနရေသးတဲ့ တိုင္းျပည္မွာ ေမြးဖြားခဲ့ေပမဲ့ သူေသသြားတဲ့ အခ်ိန္မွာ သူ႔တိုင္းျပည္ကို ညဴကလီးယား လက္နက္ပိုင္ရွင္ ႏိုင္ငံအျဖစ္ ခ်န္ထားရစ္ခဲ့တယ္။” (He was born into a country that still used wooden ploughshares. When he died he left his country a nuclear power.) လို ့အကဲျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေရးအရ ရန္သူျဖစ္ေပမဲ့ ကိုယ့္တိုင္းျပည္ ေကာင္းစားေရး ကိုယ္လုပ္ သြားၾကတာခ်င္းကေတာ့ အတူတူဘဲ ျဖစ္လို႔ လူအရေတာ့ ေလးစား ျပတာကို ေတြ ့ရတယ္။
 
စစ္ႀကီးအၿပီး အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုမွာ သူေျပာခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္း ေတြထဲမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခု ပါရိွခဲ့ပါတယ္။ အဲဒါကေတာ့ သူဟာ ဒီမိုကေရစီကို ကမၻာနဲ႔ခ်ီၿပီး ကာကြယ္တဲ့ ခုခံစစ္ႀကီးကို ႀကီးမႈးခဲ့ေပမဲ့ “စင္စစ္ ဒီမိုကေရစီဟာ အျပစ္ အနာအဆာ မကင္း၊ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ဗလပြနဲ႔ စံနစ္တစ္ခုပါ။ ဒါေပမဲ့လဲ ကမၻာႀကီးအတြက္ လက္ေတြ႕မွာ ပိုေကာင္းတဲ့ ၀ါဒစံနစ္ ဆိုတာလဲ မရိွေသးပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ အဲဒါကိုဘဲ ဖက္တြယ္ ေနရပါတယ္” လို႔ ၀န္ခံ မွတ္ခ်က္ ျပဳခဲ့ဘူးပါတယ္။
 
တဘက္မွာေတာ့ မဟာ့မဟာ အင္ပါယာ၀ါဒီ (Arch Imperialist) ျဖစ္တဲ့အတြက္ ခ်ာခ်ီဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းနဲ႔ ဂႏၶီတို႔ကို ခြင့္မလႊတ္ႏိုင္ ျဖစ္ခဲ့တာေတြလဲ ရိွသေပါ့။ သူကဂ်ပန္နဲ႔ ေပါင္းခဲ့တဲ့ ေအာင္ဆန္းကို သစၥာေဖါက္လို႔ အတိအလင္း သတ္မွတ္ခဲ့ၿပီး ၿဗိတိသွ် အင္ပါယာကို လူပုံအလယ္မွာ အရွက္ရေစတဲ့ ဂႏၶီႀကီးကိုလဲ လံကြတ္တီ၀တ္ ဖကီးႀကီး (half naked fakir) လို႔ နစ္နစ္နာနာ ေခၚခဲ့တယ္။ ဂ်ာမဏီ အထိသြားၿပီး ဟစ္တလာနဲ႔ မဟာမိတ္ျပဳကာ အိႏၵိယ အမ်ိဳးသား တပ္မေတာ္ ထူေထာင္ၿပီး အဂၤလိပ္ကို လက္နက္နဲ႔ ေတာ္လွန္ခဲ့တဲ့ ဆူဘတ္စ္ခ်ႏၵရာဘို႔စ္ ကေတာ့ သူ႔ဖာသာသူ ေစာေစာစီးစီး ေလယဥ္ ပ်က္က်ၿပီး ေသသြားလို႕ ခ်ာခ်ီ အျပစ္တင္ခြင့္ မရခဲ့ပါဘူး။ (ဘိုစ္နဲ႔ လမ္းစဥ္ခ်င္း မတူဘဲ - အိႏိၵယမွာ သာမက ကမာၻမွာပါ အဓိကရ အၾကမ္းမဖက္ လႈပ္ရွားမႈ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ျဖစ္တဲ့ ဂႏၶီခမ်ာ -ခ်ာခ်ီနဲ႕ ၿဗိတိသ်ွ အင္ပါယာႀကီးရဲ့ ၾသဇာ အရိွန္အ၀ါကို မဆန္႔က်င္ ရဲၾကလို႔ ႏိုဗဲလ္ဆု ေကာ္မတီက သူ႕ကို ဆုမေပးရဲလို႔ -ကမၻာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဗဲလ္ဆုႀကီးကို ရမသြားရွာဘူး။
 
ခ်ာခ်ီနဲ ့အလားတူ ပုဂၢိဳလ္ေတြေၾကာင့္ ‘သမိုင္းဆိုတာ ေနာက္ဆံုးပိတ္ ျဖစ္တဲ့ စစ္ပြဲမွာ ႏိုင္တဲ့ဘက္က ေရးတဲ့အတိုင္း’ (History is written by the winner of the last war.) ဖတ္ရတာမ်ိဳးပဲလို႔ အေငၚတူး စကားမ်ိဳးေတြ ေပၚလာတာလဲ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ခ်ာခ်ီနဲ႔ ပါတ္သက္လို႔ တျခား ေျပာခ်င္တာေတြ ရိွေသးေပမဲ့ ဒီေနရာမွာေတာ့ သူနဲ႕ ေခတ္ၿပိဳင္ ရာဇ၀င္ေျမာက္ လူပုဂၢိဳလ္ေတြ (historical figures) ေတြအေပၚ အၿပီးသပ္ တန္ဘိုးျဖတ္ (Final assessment)ရာမွာ သူအသံုးျပဳခဲ့တဲ့ ေပတံ (measures) ေတြက ဘာေတြလဲ ဆိုတာကိုသာ ေလ့လာစူးစမ္း တင္ျပ လိုရင္းပါ။
ဘာဘဲေျပာေျပာ အထက္က တင္ျပခဲ့တဲ့ စတာလင္အေပၚ ခ်ာခ်ီရဲ့ အၿပီးသတ္ မွတ္ခ်က္ကို ၾကည့္ရင္ သူဟာ (ဒီမိုကေရစီ၀ါဒ အျမင္အရ) “လူၾကမ္းေတြ တိုင္းျပည္ခ်စ္နည္း” ကို လက္မခံေပမဲ့ သူတို႔ရဲ့ တိုင္းျပည္ ခ်စ္စိတ္ကိုေတာ့ အသိအမွတ္ ျပဳခဲ့တာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒီလိုဆိုေတာ့ လူၾကမ္းေတြရဲ့ (လူသား မဆန္တဲ့) တိုင္းျပည္ ခ်စ္နည္းေတြကို သူတို႔ရဲ့ တိုင္းျပည္ ခ်စ္စိတ္ကို ၾကည့္ၿပီး ခြင့္လႊတ္ထိုက္/ မလႊတ္ထိုက္ ဆိုတာကလဲ စူးစမ္းဆင္ခ်င္ ၾကည့္စရာပါ။ “နိဂံုးခ်ဳပ္ ေကာင္းရင္ အားလံုး ေကာင္းတယ္” (All is well that ends well) ဆိုတဲ့ ေခါင္းစဥ္နဲ႔ ရိွတ္စပီးယားက ျပဇာတ္တပုဒ္ ေရးဘူးတယ္။
 
ၿပီးခဲ့တဲ့ ေနာက္ဆံုးအသုတ္ ေထာင္ခါပြဲႀကီးမွာ အမ်ားက လြတ္ေစခ်င္ေနတဲ့ သူေတြနဲ႔ အတူတူ အမ်ားက မလြတ္ေစခ်င္တဲ့ သူတစ္ခ်ိဳ႕လဲ ပါလာတယ္။ အဓိက လူကေတာ့ တခ်ိန္က အေနာက္တိုင္း စာနယ္ဇင္းေတြက ဒုစရိုက္ မင္းသား  (Prince of evil) လို႔ နာမည္ေပး ခံရဘူးတဲ့ ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲေဟာင္း ဗုိလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ခင္ညြန္႕ပါ။
 
[ခင္ညြန္႕လို႔ေခၚတာ ျမန္မာ့ ယဥ္ေက်းမႈအရ ဆိုရင္ေတာ့ ရင့္သီးတယ္ ထင္ၾကမွာပဲ။ ဒါကေတာ့ က်ေနာ္ရဲ့ ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္ စတိုင္ျဖစ္လို႔ မတတ္ႏိုင္ဘူး။ လူေတြကို ဦး/ေဒၚ တပ္ေခၚၿပီး စာစီရတာက ရွည္လြန္းတယ္။ စာထဲမွာ တစ္ႀကိမ္မက အႀကိမ္ႀကိမ္ ျပန္စီဘို႔ လိုတဲ့ နာမည္ေတြ ျဖစ္ေနယင္ အလြန္ အခ်ိန္ကုန္ၿပီး လက္ေညာင္းတယ္။ လူေတြကို မေလးစားလို႔ မဟုတ္ပါ။ ဒါေၾကာင့္ စာမွာပါတဲ့ သူတိုင္းကို တေျပးညီ နာမည္ရင္း အတိုင္း အတိအက် သံုးစြဲတာပါ။ ဒါေတာင္ နဂို အမည္ရင္းကိုက ရွည္ေနတဲ့ သီဟသူရ တင္ေအာင္ျမင့္ဦးတို႕လို၊ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ တို႔လို နာမည္ေတြက်ရင္ မလႊဲမေရွာင္သာ အျပည့္အစံု ေရးေန ရတာပါဘဲ။ ပရိသတ္ အသီးသီးက ေခၚေနၾကသလိုသာ “ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႀကီး ဦးသိန္းစိန္” တို႔ “ျမန္မာ့ ဒီမိုကေရစီ ေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္” တို႔ ဆိုတာမ်ိဳးေတြ ေရးေနရယင္ ခရီးတြင္မွာ မဟုတ္သလို၊ ေရးရသူ မဆိုထားနဲ႔ ဖတ္ရသူ အတြက္ေတာင္ အေတာ္ရွည္ၿပီး ၀ါက်မွာ ေနရာ ယူလြန္းတယ္။ က်ေနာ့္ ပုဂၢလိက အျမင္မွာ ဂ်ာနယ္လစ္ဇင္ မဆန္ဘူး၊ ပရိုဖက္ရွင္နယ္ မျဖစ္ဘူး။ ျပည္ပက ေရးသူမို ့တတ္ႏိုင္လုိ ့ ေရးတာဘဲလို႔ ဆိုရင္လဲ ဟုတ္ပါတယ္။ ၀န္ခံပါတယ္။]
 
လူတစ္ေယာက္ကို သူမေသခင္ အၿပီးသတ္ သေဘာမ်ိဳး အကဲျဖတ္တာ မမွန္ႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမဲ့လဲ လုပ္ေတာ့ လုပ္ေန ၾကတာပါဘဲ။ သတင္း နည္းပညာေတြ အဆမတန္ ထြန္းကား လာယံုမက လူတိုင္း လက္လွမ္း မွီလာတဲ့ ကေန႔ေခတ္ မွာေတာ့ တကမၻာလံုးမွာ လူတိုင္းက လူတိုင္းအေပၚ တရားသူႀကီး ျပန္လုပ္တဲ့ ေခတ္ကို ေရာက္ၿပီလို႔ေတာင္ ေျပာရမလားဘဲ။
 
က်ေနာ္တို႔ ဗမာေတြကလဲ အရာရာကို အလ်င္စလို မွတ္ခ်က္ ေပးတတ္တဲ့ လူမ်ိဳးေရး စရိုက္ (racial character) ရိွလို ့ “မၿပီးခင္ ဗမာ မျမင္ေစနဲ ့” လို႔ေတာင္ တျခား တိုင္းရင္းသားေတြက ေျပာစမွတ္ ျပဳရသူေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။
 
ဒီ ၂ ခ်က္အျပင္ ႏွစ္ေပါင္း ၅၀ေက်ာ္ ပါးစပ္ပိတ္ ခံထားရၿပီး အခုဖြင့္ေပး လိုက္ေတာ့မွ ေျပာရဲဆိုရဲ ျဖစ္လာၾကတဲ့ တိုင္းျပည္ ျဖစ္ေနျပန္တဲ့ အတြက္ အခု အခ်ိန္မွာေတာ့ - သခင္စိုး မွတ္ခ်က္ ေပးဘူးသလို “အရူးေထာင္ ဖြင့္ပြဲႀကီး” တစ္ခုဟာ တားမရ ဆီးမရ ကန္ေဘာင္ က်ိဳးၾကလာေန ေတာ့ပါဘဲ။ ဒီမိုကေရစီ အရူးေထာင္ ဖြင့္ပြဲႀကီးလို ့ပဲ ဆိုၾကပါစို ့။
 
ခင္ညြန္႔ကို လႊတ္ေပး လိုက္တာကို မေက်နပ္တဲ့ ေလသံနဲ႔ မွတ္ခ်က္ ျပဳသူေတြ Facebook မွာ ေထာင္ဂဏန္း နီးပါးရိွ တာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ခင္ညြန္႕ အာဏာရိွစဥ္ ကာလမွာ ထိပ္တိုက္ရင္ဆိုင္ ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္း လိုက္မိခဲ့သူေတြဟာ စစ္အစိုးရရဲ့ ဘက္ေပါင္းစံုက နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ႏိွပ္ကြပ္မႈ ဒဏ္ကို ရက္ရက္ စက္စက္ ခံခဲ့ၾကရတဲ့ အတြက္ သူ႕ရာထူးက်ၿပီး တလွည့္တျပန္ ေထာင္နန္းစံ ရတဲ့အခါမွာ အလြန္ အင္မတန္ ေက်နပ္အားရ ခဲ့ၾကသလို အခု ျပန္လြတ္ လာေတာ့လဲ ၀မ္းမသာႏိုင္ ျဖစ္ၾကရ ျပန္တယ္။ လူ ့သဘာ၀ပါ။ အျပစ္ ဆိုစရာမရိွ။ ေ၀ဘန္ ေစာေၾကာစရာလဲ မလိုပါ။
 
သို႔ေသာ္ အခ်ိန္တန္ယင္ ေမ့ေပ်ာက္သြားရမဲ့ သာမန္ လူ႕သဘာ၀ ခံစားခ်က္ထက္ ေက်ာ္လြန္ျပီး ႏိုင္ငံေရး ျပႆနာ တရပ္ ဖန္တီး လာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ သတိထား ရပါလိမ့္မယ္။ ဒီလိုျဖစ္လာရင္ လက္ရိွ အေကာင္းဘက္ကို ဦးတည္ ေရြ႕ေနျခင္းကို အႏၱရာယ္ ျပဳႏိုင္ပါတယ္။ ခိုင္မာတဲ့ သမိုင္း လက္ေတြ ့အရ ဒီလို ေျပာႏိုင္တာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။
 
၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီးမွာ အႏိုင္ရပါတီက ေခါင္းေဆာင္ တစ္ဦးက Nuremberg ဆိုတဲ့ အသံုးအႏႈံး ကေလး တစ္ခုေၾကာင့္ အာဏာလက္ရိွ စစ္အစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို စိတ္ေျပာင္းေအာင္ လုပ္လိုက္သလို ျဖစ္ၿပီး သေဘာထားေတြ တင္းမာ ကုန္ၾကရာက ႏိုင္ငံေရး လမ္းေၾကာင္း ေျပာင္းသြားခဲ့ဘူးတယ္။ အခုတစ္ခါ ၁၉၉၀ တံုးကလို တာ၀န္မဲ့ ေလသံမ်ိဳးေတြ ၾကားလာရျပန္ေတာ့ ဒီတစ္ခါေတာ့ ဥပေဒထဲမွာ တရား၀င္ အာဏာ သိမ္းခြင့္ ထည့္ေရးထားတဲ့ အထိ တဘက္က အဆံုးစြန္ အတြက္ပါ အသင့္ျပင္ထား (Prepared for the worst) တာနဲ႔ ဆက္စပ္ ၾကည့္လိုက္ရင္ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္မလွည့္ပါဘူးလို႔ ဘယ္သူက ေျပာေနပါေစ အေၾကာင္း တိုက္ဆိုင္လာရင္ ဘယ္သူမွ အာမမခံႏိုင္တဲ့ အေျခအေနမ်ိဳး ဆိုတာ တြက္ဆ ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
 
ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံသစ္ေတြမွာ ယခင္ အာဏာရိွစဥ္က လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္ ခဲ့ၾကတယ္လို႔ စြပ္စြဲ ခံၾကရသူေတြကို လိုက္လံ ရွာေဖြပီး အေရးယူ အပစ္ေပးတဲ့ ႏိုင္ငံေရး (Politics of Retribution) ဟာ အခ်ိန္ကာလ အတိုင္းအတာ တစ္ခုအတြင္း ေခတ္စားေလ့ ရိွပါတယ္။ တည္ဆဲ ကမၻာႀကီး (existing world system)ကလဲ ဒါကို အားေပးပါတယ္။ သက္ေသ ကေတာ့ The Hague က အျပည္ျပည္ ဆိုင္ရာ ရာဇ၀တ္ေၾကာင္း တရားရံုး (International Criminal Court - ICC) ပါဘဲ။ ဒီရံုးရဲ့ တရား၀င္မႈ (legitimacy) ကို ႏိုင္ငံ အေတာ္မ်ားမ်ားက လက္မခံၾကဘူး။ ဥပမာ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုနဲ႔ ျမန္မာႏိုင္ငံက အသိအမွတ္ မျပဳဘူး။ ဒါဟာ လြပ္လပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ေတြရဲ့ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ (national sovereignty)ကို ထိပါးရာ က်တယ္လို႔ ယူဆၾကတယ္။
 
ဒါေပမဲ့ ICC ဟာ အေမရိကန္လို မဟာ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံႀကီးေတြကို ဘာမွ မတတ္ႏိုင္ေပမဲ့ အင္အား ခ်ိနဲ ့ေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ (weak states) နဲ ့က်ဆံုးေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ (Failed states) ၊ က်ဆံုး သြားတဲ့ ႏိုင္ငံေတြ (Collapsed states) က ဒီအမႈမ်ိဳးနဲ႔ စြပ္စြဲ ခံရသူေတြကိုေတာ့ ေကာင္းေကာင္းႀကီး ဒုကၡေပးႏိုင္ ပါတယ္။ ဥပမာ မီလိုဆိုဗစ္ (ယူဂိုဆလားဗီးယား)၊ ခမာနီ ေခါင္းေဆာင္ေတြ (ကေမာၻဒီးယား)နဲ႔ ခ်ားလ္စ္-ေတလာ (Sierra Leone) တို႔ကိုၾကည့္ပါ။ အီရတ္နဲ႔ အာဖဂန္ နစၥတန္ ျပည္သူေတြရဲ့ လူ ့အခြင့္အေရးေတြကို အႀကီးအက်ယ္ ခ်ိဳးေဖါက္ခဲ့တဲ့ ေဂ်ာ့ဒဗလ်ဴဘြတ္ရွ္ (George W. Bush) ကိုေတာ့ ICC က ေလသံေတာင္ မဟရဲဘူး။ ဒါေတြဟာ လက္ရိွ အိုဘားမား လက္ထက္ မွာေတာင္ ဆက္ျဖစ္ေနတာပဲ။
 
ျပည္တြင္းစစ္ ရိွေနတဲ့ ႏိုင္ငံတိုင္းဟာ ခ်ိနဲ႔တဲ့ႏိုင္ငံ (weak state) ပါ။ ဒီ့ထက္ ကိုယ္ပိုင္ နယ္ေျမ၊ ကိုယ္ပိုင္ စစ္တပ္နဲ႔ ဗဟိုက အစိုးရကို မနာခံဘဲ တိုင္းျပည္ ႀကီးထဲမွာ တိုင္းျပည္ငယ္ေတြလုိ ေနေနၾကတဲ့ အုပ္စုေတြ အမ်ားႀကီး ရိွေနယင္ေတာ့ သာမန္ ခ်ိနဲ႔ရံု မကေတာ့ဘဲ က်ဆံုးေနတဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္ (failed state) တစ္ခု ျဖစ္လာပါတယ္။ [F.S ရဲ့ လကၡဏာရပ္ေတြ (characteristics) ကို က်ေနာ္ စာရင္းျပဳစု ထားတာ အခ်က္ေပါင္း သံုးဆယ္ေက်ာ္ ရိွပါတယ္။ ေနာင္ အလ်ဥ္း သင့္တဲ့အခါ တင္ျပပါ့မယ္။]
 
ဒီလိုေနရာေတြမွာ ဒီမိုကေရစီ ေ၀းလို႔ တရားဥပေဒ အုပ္စိုးေရး (law and order) ေတာင္ မသက္ေရာက္ဘူး။ လူ႔အခြင့္အေရး ဆိုတာကေတာ့ အစိုးရေကာ၊ သူပုန္ေကာ၊ သူပုန္အမည္ခံ ေတာပုန္း ဓါးျပေတြ၊ မူးယစ္ေဆး၀ါး မားဖီးယားေတြ ကေကာ အားလံုး အၿပိဳင္အဆိုင္ ခ်ိဳးေဖါက္ ေနၾကတာ ပါဘဲ။ တျခားသူေတြ လုပ္ေန ၾကတာေတြကို သေဘာေလာက္ ၀တ္ေက် တန္းေက် ေျပာၾကေပမဲ့ အစိုးရေတြ က်ဴးလြန္ တာေတြ ကေတာ့ မိမိရရ မွတ္တမ္း မွတ္ရာ ေတြနဲ႔ ျဖစ္ေန တတ္ၾကတယ္ (well documented) ။
ျမန္မာျပည္မွာ လူ႔အခြင့္အေရး ကင္းတာ လြပ္လပ္ေရး ေခတ္ဦး ကတည္းကပါ။ ဦးေန၀င္း လက္ထက္ ဆိုရွယ္လစ္ ၂၆ႏွစ္မွာ လက္နက္ကိုင္ ပုန္ုကန္မႈေတြကို နယ္စြန္နယ္ဖ်ား (peripheries) ေရာက္ကုန္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္ ခဲ့ေပမဲ့ ၁၉၈၈ မွာ ဗဟိုခ်က္မ ေဒသေတြ (center)မွာ အရပ္သားမ်ားရဲ့ လက္နက္မကိုင္ ပုန္ကန္ ထႂကြမႈႀကီး ေပၚလာျပန္တယ္။ ဒီအရပ္သားမ်ားရဲ့ အံုႂကြမႈက မူလကတည္းက ရိွေနၿပီးသား ျပည္တြင္းစစ္ကို ျပန္အရိွန္ တက္လာ ေစၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး ကိစၥကို ပိုဆုိး လာေစတာဘဲ။
 
၁၉၈၈ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာမွာ ေပၚလာတဲ့ ေစာေမာင္၊ ခင္ၫြန္႔တို႔ရဲ့ န၀တ (State Law and Order Restoration Council) ဟာ အေသအခ်ာ လကၡဏာ အကဲျဖတ္ ၾကည့္ရင္ အာဏာ သိမ္းပြဲ မဟုတ္ခဲ့ဘူး။ ဘယ္သူ႔ လက္ထဲမွာမွ မရိွေတာ့တဲ့ အာဏာကို ဘယ္လုိုလုပ္ သြားသိမ္းရမလဲ။ အာဏာ သိမ္းတယ္ ဆိုတာ ကမၻာ အရပ္ရပ္မွာေကာ ျမန္မာျပည္ (၁၉၆၂) မွာပါ အာဏာ လက္ရိွအစိုးရ ေခါင္းေဆာင္ေတြကို အရင္ဖမ္း၊ ေထာင္ထည္းတည့္၊ သို႔မဟုတ္ လက္စတံုး ကြပ္မ်က္ပစ္တာေတြ လုပ္ၾကတာဘဲ။ ၁၉၈၈မွာ ဘယ္အစိုးရ ရိွေနေသးလို ့ဘယ္တိုင္းျပည္ အႀကီးအကဲကို ဖမ္းဆီးခဲ့ရ၊ ရာထူးက ခ်ခဲ့ရသလဲ။
 
တကယ္က မင္းမဲ့ အေျခအေန (anarchy) ျဖစ္သြားတာကို ရန္ကုန္သား ဆိုသူတိုင္း အသိဘဲ။ ၁၇၈၉ ျပင္သစ္ ေတာ္လွန္ေရးႀကီး တုန္းကလို Robespierre နဲ႔ Guillotine တို႔ ေပၚမလာ ေသးတာဘဲ ရိွတယ္။ ဆင္ေျခဖံုးေတြမွာ ဆိုရင္ ေခါင္းျဖတ္ တာေတြ လုပ္ေနတယ္။ လမ္းတိုင္း၊ ရပ္ကြက္တိုင္း လံုျခံဳေရး ပ်က္ျပားကုန္ၿပီး ၀ါးကပ္ကာ ျခံစည္းရိုးေတြေၾကာင့္ သြားလာ ေရးေတာင္ ခက္ခဲကုန္ၿပီ။
 
ဒီအခ်ိန္မွာ အရပ္သား ႏိုင္ငံေရးသမား ေတြဟာ ေခတ္ကို ေရွ ႔ေဆာင္ ႏိုင္ဘို႔ ေ၀းစြ၊ အမွီေတာင္ မလိုက္ ႏိုင္ခဲ့ၾကဘူး။ သူတို႔ အခ်င္းခ်င္း ငယ္က်ိဳး ငယ္နာေတြ မေျပႏိုင္ၾက၊ တစ္ေယာက္မ်က္ႏွာ တစ္ေယာက္ မၾကည့္ခ်င္ ဆက္ျဖစ္ ေနခဲ့ၾကတာကို ၾကည့္ယင္ သူတို႔အားလံုး အတိတ္မွာဘဲ က်န္ရစ္ ေနခဲ့ၾကတာကို သိႏိုင္တယ္။ အခ်ိန္နဲ႔အမွ် မရပ္မနား ယိုယြင္း ေနလာတဲ့ တိုင္းျပည္ အေျခအေနကို ဘယ္လို လုပ္ရမလဲ။
ဒါေၾကာင့္ သမိုင္းအျမင္ (historical context) ကေနၾကည့္ယင္ SLORC ဟာ သမို္င္း လိုအပ္ခ်က္ (historical necessity) အရ ေပၚလာရတဲ့ သမိုင္းရဲ့ အသြင္အျပင္ (historical phenomenon) တစ္ခုျဖစ္တယ္။ သူ႔ထက္ ပိုေကာင္းတဲ့ သမိုင္း လမ္းေၾကာင္းေတြ (betteralternative paths) ကို အရပ္သားေတြကမွ မဖန္တီးႏိုင္ခဲ့ၾကဘဲ။
 
ယၡဳတိုင္ သက္ရိွထင္ရွား ရိွေနၾကေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြ ကုိယ္တိုင္ ပါခဲ့ၾကလို႔ သိေနၾကတဲ့ အတိုင္း ျမန္မာျပည္ အတြက္ ပိုေကာင္းမဲ့ သမိုင္းလမ္းေၾကာင္း အနည္းဆံုး သံုးခုနဲ ့လြဲခဲ့ ၾကပါတယ္။ အဲဒါေတြ ကေတာ့ -

(တစ္) - အေရးေတာ္ပံု ေစာေစာပိုင္းမွာ ေဒါက္တာ ေမာင္ေမာင္ အစိုးရရဲ့ သံုးလအတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္မခံႏိုင္ခဲ့ၾကတာ -
(ႏွစ္) - အေရးေတာ္ပံု အထြဋ္အထိပ္ ကာလမွာ ဦးႏုရဲ့ ေျခာက္လအတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ေပးပါ့မယ္ ဆိုတဲ့ ကမ္းလွမ္းခ်က္ကို လက္မခံခဲ့တာ -
(သံုး) - ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႀကီးအက်ယ္ ႏိုင္လို ့ေအာင္ပြဲနဲ ့ယစ္မူး (dizzy with success) သြားတဲ့ NLD ပါတီက ေခါင္းေဆာင္ တစ္ခ်ိဳ ့ရဲ့ ၀င့္၀ါမႈကို ေသြးလန္ ့သြားတဲ့ စစ္တပ္ဟာ ႏိုင္ငံေရး ကူးေျပာင္းေရး အစဥ္ (political transition process) ကို ခ်ယ္လွယ္(manipulate) လာတာကို ျပည္ပအားကိုး သက္သက္ေလာက္နဲ႔ ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္ေရး (confrontation) လမ္းလိုက္မိလို ့အႏိုင္ကေန အရႈံး ျပန္ျဖစ္ သြားတာ - စတာေတြဘဲ။
၁၉၈၈/၁၉၉၀ အခ်ိန္ကာလ အပိုင္းအျခား မွာေတာ့ ဦးႏု - ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ - ေစာေမာင္ - ခင္ညြန္႕ စတဲ့့ ႏိုင္ငံေရး သမားေတြေကာ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ေတြပါ အေျခအေနသစ္ ဖန္ဆင္းသူေတြ မဟုတ္ၾကဘဲ ျဖစ္လာတဲ့ အေျခအေနေတြ အေပၚ တုန္႔ျပန္မႈေတြ (response)သာ လုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ သမိုင္း ဇာတ္ေကာင္ေတြ (historical characters) ျဖစ္ခဲ့ၾကတယ္။ ဆိုလုိတာက သမိုင္းကို ဖန္တီးတဲ့ ဇာတ္ဆရာေတြ မဟုတ္ၾကဘူး။ [ဇာတ္ဆရာ အဆင့္ ေရာက္ခဲ့ၾက သူေတြကေတာ့ ဦးေန၀င္းထံ ေပးစာေတြ ေရးၿပီး လံႈ႕ေဆာ္ခဲ့တဲ့ ဦးေအာင္ႀကီး၊ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ပြဲထုတ္ၿပီး စင္တင္ခဲ့တဲ့ ေမာင္ေသာ္က၊ သူမကို ဆရာ (mentor)လုပ္ဖို႔ အားထုတ္ ခဲ့ဘူးတဲ့ သခင္တင္ျမ၊ ဦးေထြးျမင့္စတဲ့ သူေတြပါ။ သူတို႔ရဲ့ ပါ၀င္မႈကာလ တိုေတာင္း ေပမဲ့ သူတို႔ရဲ့ အဆင့္ကေတာ့ ဇာတ္ဆရာ အဆင့္ပါ။]
တပ္ထဲက ျဖစ္တဲ့ ခင္ၫြန္႔ဟာ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္လိုပဲ -သမိုင္း ဇာတ္ေကာင္ အျဖစ္ စင္ေပၚကို အေျခအေနက တြန္းပို႔ လိုက္လို႔ ေရာက္လာတာ ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမဲ့ စင္ေပၚ ေရာက္လာၿပီးတဲ့ အခ်ိန္မွာေတာ့ မိမိ ေရာက္ေနတဲ့ ေနရာ (SLORC/SPDC အတြင္းေရးမႈး-၁၊ ေထာက္လွမ္းေရး အႀကီးအကဲ) ကို အစြမ္းကုန္ အသံုးခ်ၿပီး မိမိရဲ့ ႏိုင္ငံေရး ရန္သူေတြကို မလွန္ႏိုင္ေအာင္ ဖိႏိွပ္ ထားႏိုင္ခဲ့သူ ျဖစ္တယ္။ သူ ့ေအာင္ျမင္မႈက သူ ့ကို ဒုစရိုက္ မင္းသား (Prince of evil) ဘြဲ႕ကို ရေစခဲ့တယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ အလုပ္ကို မရပ္မနား လုပ္လို႔ အလုပ္စြဲေနသူ (Workaholic)လို႔လဲ ေအာင့္ သက္သက္နဲ ့ခ်ီးမြမ္းတာ ခံရသူ ျဖစ္တယ္။ သူဟာ ‘ဇာတ္ေကာင္’ ကေန ‘ဇာတ္ဆရာ’ အထိ ျဖစ္လာတယ္။
 
၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္း ထိပ္တိုက္ ရင္ဆိုင္ေရး စလိုက္ခ်ိန္ ကစၿပီး ခင္ၫြန္႔ဟာ သူရဲ့ မကၡီယာဗဲလီယန္း (Machiavellian) စတိုင္ ႏိုင္ငံေရးေၾကာင့္ “စစ္တပ္က လုပ္တဲ့ ႏိုင္ငံေရး” ရဲ့ ပင္ရင္း (author of military politics) ျဖစ္လာတယ္။ ကေန႔ ေအာင္မင္းတို႔ ေအာင္ေသာင္းတို႔ ေအာင္ၾကည္တို႔ သိန္းေဇာ္တို႔ လူေတြအမ်ားႀကီး ခြဲၿပီး ႀကိဳးစားေနတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အုပ္စုေတြနဲ႔ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ျပန္ရေရးဟာ ခင္ၫြန္႔ တစ္ဦးတည္း လုပ္ျပ ခဲ့ၿပီးသား ျဖစ္တယ္။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ေနာက္ပိုင္း (၁/၉၀)နဲ ့ဖြဲ႕စည္းပံု ဥပေဒသစ္/ ေရြးေကာက္ပြဲသစ္ လမ္းေၾကာင္း ခ်ၿပီး တဘက္က ပံုစံတက် အသြင္ ကူးေျပာင္းေရးကို ခ်ခင္းၿပီး တဘက္ကလဲ တိုင္းျပည္ကို ဖြြံ႕ၿဖိဳးေရး (Developmental state) လမ္းေၾကာင္းေပၚ တင္ေပးခဲ့တယ္။ SLORC ကေန SPDC (၁၉၉၂ /၂၀၁၀) ျဖစ္လာတယ္။ ဒီကေန႔ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသစ္က လုပ္ေနတာေတြဟာ ခင္ၫြန္႔ရဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္ (seven steps ‘Roadmap’ to democracy) ကို ခင္ၫြန္႔မပါဘဲ ဆက္လုပ္ ေနတာသာ ျဖစ္တယ္။ ဒီေနရာမွာ ‘သိန္းစိန္က ခင္ၫြန္႔ထက္ သာတယ္၊ သူက ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ရေအာင္ စည္းရံုး ယူႏိုင္တယ္’ လို ့ဆင္ေျခ တက္ေကာင္း တက္ၾကလိမ့္မယ္။
 
ဒီဆင္ေျခမ်ိဳး ကေတာ့ အင္မတန္ ႏုံခ်ာပါတယ္။ ဦးသိန္းစိန္ အစိုးရသစ္က သူ႕လမ္းစဥ္ (တကယ္က ခင္ၫြန္႔ လမ္းစဥ္) ဘာတစ္ခုမွ် အပြန္းအပဲ့ ခံၿပီး ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေလွ်ာ့မေပး ခဲ့ရပါဘူး။ အေခ်ာ့ႀကိဳက္တဲ့ သူကို ေခ်ာ့လိုက္တာ ေလာက္ဘဲ ရိွပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးဟာ အေနာက္တိုင္း လူဆိုးေလာကက ‘Good cop / bad cop game’ ေလာက္ပါဘဲ။ ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ ခင္ၫြန္႔နဲ႔ သန္းေရႊတို႔ရဲ့ ၂၃ႏွစ္ အထု အေထာင္း ခံခဲ့ရတဲ့ NLD နဲ႔ အသက္ ရလာၿပီ ျဖစ္လာတဲ့ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဟာ ဆက္တင္း ခံမေန ႏိုင္ေတာ့ဘဲ တဘက္က လူလဲျပ လိုက္တာကို အေၾကာင္းျပ၊ ‘သူု႔ကိုေတာ့ ယံုတယ္’ ဆိုၿပီး ၂၃ ႏွစ္ ႏိုင္ငံေရး လမ္းစဥ္ကို ‘flip flop’ လုပ္လိုက္ ရတာဘဲ။ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ပြဲစား ေ၀ါဟာရနဲ ့ေျပာရယင္ “ပါးပါးကေလး”ပါ။ တဘက္မွာလူထုက NLD မပါဘဲလဲ ဆက္သြားေတာ့မွာကို ၂၀၀၈ ဆႏၵ ခံယူပြဲနဲ ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲ ေတြကေန တဆင့္ သတိေပး ေနၿပီေလ။ ႏိုင္ငံတကာ ပြဲၾကည့္ ပရိသတ္ေတြ ကလဲ ဒီႏွစ္ဘက္ ပဋိပကၡ ဘယ္နည္းနဲ႔ ၿပီးၿပီး - ၿပီးရင္ ၿပီးေရာဆိုၿပီး ၀ိုင္းသာဓု ေခၚလိုက္ၾကရတာပါ။
 
ယခုအခါ NLD ပါတီက ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ရလဒ္ကို လက္ေတြ ့ႏိုင္ငံေရး လိုအပ္ခ်က္အရ ေမ့ျပစ္လိုက္ၿပီး ပါတီကို မွတ္ပံု အသစ္ ျပန္တင္ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲကို ၀င္ဘို႕ စိတ္အား ထက္သန္ေနေတာ့ ခင္ၫြန္႔ ခ်ေပးခဲ့တဲ့ လမ္းစဥ္ကို သိန္းစိန္က ဆက္အေကာင္ အထည္ ေဖၚေနၿပီး ေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ပါ၀င္ ပူးေပါင္းျခင္း အားျဖင့္ တရား၀င္ေအာင္ ျပဳေပး (legitimize) ေနၿပီျဖစ္တယ္။ တစ္ခ်ိန္က ‘ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ့ အသက္ကိုေတာင္ အႏၱရယ္ ျပဳတာ ပါဆိုတဲ့’  ဒီပဲယင္း လုပ္ႀကံမႈႀကီး ဆိုတာကို တကမၻာလံုး ၾကားေအာင္ အႀကီးအက်ယ္ ေအာ္ဟစ္ခဲ့ၾကတာ ေတြကို NLD က ေမ့ပစ္လိုက္ၿပီ ျဖစ္တယ္။ ဒါဟာ တကယ္မဟုတ္ဘဲ လုပႀ္ကံ စြပ္စြဲခဲ့တာမို ့ဒီေလာက္ အလြယ္တကူ အသံေတြ တိတ္ကုန္ တာလား။
 
ဘာဘဲျဖစ္ျဖစ္ အတိုက္အခံနဲ႔ အစိုးရသစ္ ႏိုင္ငံေရးအရ တေလွတည္းစီးၿပီး တစ္ခရီးတည္း သြားဘို႕ ျပင္ေနတဲ့ ယၡဳအခ်ိန္မွာ ဒီလမ္းျပ ေျမပံု ႏိုင္ငံေရး လမ္းစဥ္ရဲ့ ဗိသုကာ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ ခင္ၫြန္႔ကို ခြင့္မလႊတ္ ႏိုင္ရင္ သူ႕ရဲ့ ႏိုင္ငံေရး ေနာက္လိုက္ (အာဏာ ရိွ/ အတိုက္အခံ) အားလံုးကိုလဲ ခြင့္လႊတ္ ႏိိုင္စရာ မျမင္ ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္။
 
လူ႕အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ ေတြဟာ ျမန္မာျပည္မွာ အာဏာရွင္ စံနစ္ႀကီး စတင္ ကတည္းက စခဲ့တာ ျဖစ္တယ္။ ခင္ၫြန္႔ မတိုင္ခင္ကလဲ ျဖစ္၊ ခင္ၫြန္႔ လက္ထက္မွာလဲ ျဖစ္၊ ခင္ၫြန္႔ မရိွေတာ့တဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာလဲ ဆက္ျဖစ္ ေနတာဘဲ။ ထိပ္ဆံုးက ပုဂၢိဳလ္ကေတာ့ ဘယ္သူဘဲ ျဖစ္ေနေန ယႏၱယား သေဘာအရ တာ၀န္ရိွ မွာေပါ့။ (institutionally, structurally responsible)။ သူဟာ ေဘာ္လရီွဗစ္ ေခါင္းေဆာင္ လီနင္က ဇာဘုရင္ မိသားစု တစ္ခုလံုးကို ပစ္သတ္ ကြပ္မ်က္ျပစ္ဘို႔ ကိုယ္တိုင္ လက္မွတ္ ထိုးအမိန္႔ ခ်မွတ္တဲ့ အထိ ရက္စက္ တာမ်ိဳးေတြေတာ့ မက်ဴးလြန္ ခဲ့ေလာက္ဘူး လို႔ေတာ့ ေအာက္ေမ့ ရတာပဲ။ ဒါေၾကာင့္ ဗမာ ႏိုင္ငံေရးသမား တစ္ခ်ိဳ ့ကိုးကားတဲ့ ေတာင္အာဖရိက နမူနာအတိုင္း ဆိုယင္ “အမွန္ တရားမွ တဆင့္ ေၾကးေအးေရး ေကာ္မရွင္ေတြ” (Truth and Reconciliation Commissions) ဖြဲ ့ၿပီး ေျဖရွင္း ႏိုင္တာပဲ။ ဒီလို မျဖစ္ခ်င္ရင္လဲ ေနာင္သင့္ေတာ္တဲ့ အခ်ိန္က်မွ တကယ္ လက္ေတြ ့အျပစ္ ရိွခဲ့သူေတြကို တိတိက်က် ေဖၚထုတ္ၿပီး due process နဲ႔ စစ္ေဆး စီရင္လို႔ရတာပဲ။ အခု ေျပာေနၾကသလို ယိုသမွ်ေခ်း ပုဇြန္ဆိပ္ေခါင္း စုေပးတာမ်ိဳး လုပ္ဖို႔ ႀကိဳးစားၾကရင္ မဆိုင္တဲ့ သူေတြက လက္မခံဘဲ သူတို႔ တတ္တဲ့ နည္းနဲ ့ဟန္႔တားၾက လက္တုန္ ့ျပန္လာၾကလိမ့္မယ္။ ႏိုင္ငံေရး သံသရာ တပါတ္ ေက်ာ့လာႏိုင္တယ္။
 
၇ ႏွစ္ၾကာ အက်ယ္ခ်ဳပ္နဲ႔ ေနခဲ့ရတဲ့ ခင္ၫြန္႔ဟာ အခုအခ်ိန္မွာ မာန္စြယ္ က်ိဳးၿပီး အရပ္သားေတြရဲ့ ဘ၀ကို စာနာလာပံု ေပါက္ေနတယ္။ ဒါတကယ္ မဟုတ္ရင္ေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ဟန္ေဆာင္ ေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုရမယ္။ သူဟာ တစ္ခ်ိန္က ေန၀င္းနဲ႔ ေအာင္ႀကီး ပဋိပကၡလို ႏိုင္ငံေရး ကြဲလြဲမႈေၾကာင့္ အရာက်တာ မဟုတ္ဘဲ သူမ်ားထက္ ေတာ္ေနလို႔ ေျခလွမ္း က်ဲသြားလို႔ လုပ္ေဖၚ ကိုင္ဘက္ေတြက သူတို႔ကို ခ်နင္း ေက်ာ္တက္ သြားမွာ စိုးလို ့ဆြဲခ်ခံရတာ ျဖစ္တယ္။ အက်ဥ္းက်ခံ ၇ ႏွစ္က သူ႔ကို အရပ္သားစိတ္ ထည့္ေပးလိုကၿ္ပီ (civilianized) ဆိုတာ ေသခ်ာရင္ သူ႕ကို ဒီအတိုင္း လႊတ္မထားဘဲ သင့္ေတာ္သလို ျပန္အသံုးခ်တာက တိုင္းျပည္ အတြက္ေကာ သူ ့အတြက္ပါ ေကာင္းလိမ့္မယ္။ တာ၀န္မဲ့ ေပါက္ပန္းေစ်း ေျပာေန ေရးေန ၾကတာေတြဟာ အစိုးရသစ္နဲ႔ ေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုပါ အဖ်ားခတ္ေနတယ္။ တင္းမာတဲ့ သေဘာထား ရိွသူေတြကို ပိုတင္းမာ သြားေစလိ္မ့္မယ္။

ျမန္မာသံေတာ္ဆင့္