အမ်ဳိးသား
ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက တိုင္းရင္းသားေတြ စည္းလံုး
ညီၫြတ္ၿပီး လြတ္လပ္ေရး ပန္းတိုင္ကို
ခ်ီတက္ဖို႔အတြက္ သမုိင္းဝင္ ပင္လံု အစည္းအေဝးႀကီး (၁၉၄၇)မွာ အခက္အခဲ
အက်ပ္အတည္း ေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ ရၿပီးေတာ့မွ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ႀကီးကို (၁၂၊၂၊၁၉၄၇)
ေန႔မွာ ခ်ဳပ္ဆို ႏုိင္ခဲ့ပါတယ္။ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ လက္မွတ္ေရးထုိးစဥ္က
တည္ေဆာက္ခဲ့ရတဲ့ စိတ္ဓာတ္ကို ေနာင္အခါ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္လို႔ မြန္မြန္ျမတ္ျမတ္
ကမၸည္းထုိးႏုိင္ ခဲ့ပါတယ္။ အလြယ္တကူေဆာင္ရြက္လို႔မရခဲ့သလို
တိုင္းရင္းသားမ်ား ေသြးစည္း ခ်စ္ၾကည္ေရးဟာ ေရရွည္တည္တံ့ခိုင္ၿမဲဖို႔
လိုပါတယ္။ သိမ္ေမြ႕ၿပီး သိပ္ၿပီးလည္း အကဲဆတ္ပါတယ္။
(၁၉၄၅)ခုႏွစ္မွ (၁၉၄၈)ခု ႏွစ္အထိ
လြတ္လပ္ေရးႀကိဳးပမ္းမႈကာလမွာ ေရႊတိဂံုဘုရား အလယ္ပစၥယံ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္
ညီလာခံႀကီး (၁၉၄၆)၊ ေအာင္ဆန္းအက္တလီ စာခ်ဳပ္ (၁၉၄၇)နဲ႔ သမုိင္းဝင္
ပင္လံုအစည္းအေဝးႀကီး (၁၉၄၇) တို႔ဟာ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု ဆက္စပ္ေနတဲ့
ျဖစ္စဥ္ႀကီး(၃)ရပ္ ျဖစ္ပါတယ္။ ပထမျဖစ္ရပ္က ကုိလိုနီဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္နဲ႔
နန္းရင္းဝန္ဆာေပၚထြန္းရဲ႕ လက္ထက္မွာျဖစ္ခဲ့ၿပီး ဒုတိယနဲ႔ တတိယျဖစ္စဥ္ႀကီး
(၂)ရပ္ကေတာ့ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔(စ္)၊ အမႈေဆာင္ေကာင္စီ
(ေနာင္အမ်ဳိးသားယာယီအစိုးရ) ဒုတိယ ဥကၠ႒ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ကိုယ္တိုင္
ဦးစီးၿပီး ျပဳလုပ္တဲ့ ျဖစ္စဥ္ႀကီးေတြပါပဲ။ အဲဒီသမုိင္းဝင္ျဖစ္စဥ္ႀကီး
(၃)ရပ္ျဖစ္ေပၚမလာရင္ ျမန္မာျပည္ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးဟာ (၄၊၁၊၁၉၄၈) ေန႔မွာ
ရရွိမွာမဟုတ္သလို ယခုျပည္နယ္ ေဒသေတြရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးဟာလည္း
ေနာက္ထပ္ႏွစ္ေပါင္း (၃ဝ)ေလာက္ ၾကာသြားႏုိင္တယ္လို႔ သုေတသနျပဳၾကရပါတယ္။
ေရႊတိဂံုအလယ္ပစၥယံ ဖဆပလညီလာခံ
စစ္ၿပီးေခတ္မွာ ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ဟာ
စကၠဴျဖဴစီမံကိန္းကို ကိုင္ လာၿပီး ဆင္းမလားၿမိဳ႕က ျပန္ေရာက္လာတယ္။
ဖက္ဆစ္ေတာ္လွန္ေရးအၿပီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ ဆန္းတို႔ရဲ႕ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီးက
ေခတ္ေနာက္ျပန္ဆြဲ အဲဒီစီမံကိန္းကို အႀကီးအက်ယ္ကန္႔ကြက္တယ္။
(၁၇၊၁၊၄၆)ေန႔ကစၿပီး (၂၃၊၁၊၄၆)ေန႔ အထိ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီးရဲ႕
ပထမအႀကိမ္ညီလာခံႀကီးကို ေရႊတိဂံုဘုရား အလယ္ပစၥယံမွာ က်င္းပတယ္။
လူထုတစ္သိန္းတက္ေရာက္ တယ္။ သဘာပတိက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းျဖစ္တယ္။
အဲဒီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီးကို ပါတီေတြ၊ တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕ေတြနဲ႔
လူထုလူတန္းစားအဖြဲ႕ (၁၅)ဖြဲ႕ပါဝင္တဲ့ တပ္ဦးႀကီးအသြင္ဖြဲ႕ၾကတယ္။
ကြန္ျမဴနစ္၊ ဆိုရွယ္လစ္၊ မ်ဳိးခ်စ္၊ ဆင္းရဲသား -ဝံသာႏု၊ တို႔ဗမာအစည္း
အ႐ံုးေတြ ပါဝင္တဲ့ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီးျဖစ္လာေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံေရးသမုိင္းမွာ
အညီၫြတ္ဆံုးကာလပဲလို႔ အမႊန္းတင္ၾကရတယ္။
ဒီညီလာခံႀကီးရဲ႕ ဆံုးျဖတ္ခ်က္
အဆို(၁၈)ရပ္ကို တင္သြင္းၾက/ ေထာက္ခံၾကနဲ႔ ျမန္မာျပည္ႀကီးရဲ႕ အနာဂတ္ကို
ပံုေဖာ္ခဲ့ၾကတယ္။ 'အမ်ဳိးသားညီၫြတ္ေရး အဆို'ကို အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဥကၠ႒
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက တင္သြင္းတယ္။ အဲဒီအဆိုေတြအနက္ အဆိုအမွတ္(၆)
တိုင္းရင္းသားလူနည္းစု အေရးအဆိုကို ဒီးဒုတ္ဦးဘခ်ဳိက တင္သြင္းတယ္။
အဆိုအမွတ္(၇) နယ္ျခားေဒသမ်ားအား ျမန္မာျပည္မနဲ႔ ေပါင္းစည္းေရးအဆိုကို
ဦးေဖခင္(ေနာင္သံအမတ္ႀကီး)က တင္သြင္းတယ္။ အဲဒီအဆိုေတြ အားလံုးဟာ
တိုင္းရင္းသားညီေနာင္မ်ားရဲ႕ အက်ဳိးစီးပြားအတြက္ ေနာင္ေတာ္
ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ႀကီးက မေမ့မေလ်ာ့ဘဲ ဦးဦးဖ်ားဖ်ား တင္သြင္းၾက၊ ေထာက္ခံၾကနဲ႔
ညီညီၫြတ္ၫြတ္ရွိခဲ့ၾကတယ္။
အဲဒီမွာ ထူးျခားတာက ရွမ္းျပည္နယ္က
ဧည့္သည္အျဖစ္ ေရာက္လာၾကတဲ့ ဦးတင္ဧ၊ ဦးထြန္းျမင့္၊ ဦးခြန္ထီးစတဲ့
လူငယ္(၉)ဦးက ဦးေဖခင္ရဲ႕အဆိုကို ေထာက္ခံေၾကာင္း၊ စာနဲ႔ေရးသားတင္ျပလို႔
ဖဆပလအဖြဲ႕က သခင္ဝတင္က ဖတ္ၾကားခဲ့တယ္။ ေသြးခြဲအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ ျပည္နယ္ျပည္မ
ျဖတ္သန္းခြင့္မျပဳတဲ့ အဂၤလိပ္ရဲ႕ အက္ဥပေဒက ရွိတယ္။ ရွမ္းျပည္နယ္က
လူငယ္ေတြလွ်ဳိ႕ဝွက္ၿပီး တက္ေရာက္ၾကရတယ္။ ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ကလည္း
ရွမ္းျပည္နယ္မွာ စည္း႐ံုးေရးေဒသ ဖြင့္လို႔မရေသးပါ။ ေနာက္ပိုင္းမွာ
ဖဆပလအဖြဲ႕ဝင္ (၁၃)ဦးနဲ႔ ရွမ္းျပည္ နယ္ကလူငယ္ကိုယ္စားလွယ္(၁ဝ) ဦးတို႔
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕မွာ (၈၊၂၊၄၆)ေန႔မွာ အေသးစိတ္ ေဆြးေႏြးၾကတာ ရွိတယ္။ ခ်င္း၊
ကခ်င္၊ ရခိုင္ကိုယ္စားလွယ္ေတြနဲ႔ ဖဆပလ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အမႈေဆာင္ေတြ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့
မွတ္တမ္းေတြ ရွိခဲ့တယ္။ ဖဆပလ အဖြဲ႕ဝင္တစ္ဦး စကားမွားလို႔ ဦးတင္ဧက
ကန္႔ကြက္စာ ပို႔ခဲ့တာကို ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲ႕ ျပည္သူ႕အာဏာဂ်ာနယ္မွာ ဖဆပလနဲ႔
ရွမ္းေတြ ကြဲကုန္ၾကၿပီလို႔ ဖြလိုက္ၾကေသးတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္ရဲ႕ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ
(၁၉၃၈)ခုႏွစ္ ကတည္းက ဦးတင္ဧတို႔ အဖြဲ႕က အလင္းေရာင္ စာၾကည့္တိုက္ကို
ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕မွတည္ေထာင္ ခဲ့တယ္။ တျခားၿမိဳ႕ေတြမွာလည္း စာၾကည့္တိုက္ခြဲေတြ
ရွိတယ္။ နဂါးနီတိုက္က ထုတ္ေဝတဲ့ စာအုပ္ေတြရွမ္းျပည္နယ္ကို ေရာက္ခဲ့တယ္။
ရွမ္းလူငယ္ေတြ နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး၊ ပေဒသရာဇ္ဆန္႔က်င္ေရးနဲ႔
လြတ္လပ္ေရးတိုက္ပြဲ အတြက္ အဆင္သင့္ ျဖစ္ေနၿပီ။ ဂ်ပန္ေခတ္(၁၊၁၊၄၄) ရက္မွာ
အာရွလူငယ္အသင္းကို ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တယ္။ (၁၃၊၄၊၄၃)ရက္ ကတည္းက
ေတာင္ႀကီးမွာ အလင္းေရာင္စာၾကည့္တိုက္ အသင္းႀကီးဖြဲ႕စည္းခဲ့တယ္။
စစ္ၿပီးေခတ္မွာ ဦးတင္ဧတို႔အဖြဲ႕ဟာ
ရွမ္းျပည္နယ္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႕ (ရပလ)ကို ဦးေဆာင္ဖြဲ႕စည္းၾကတယ္။ ရပလအဖြဲ႕ဟာ
ပေဒသရာဇ္စနစ္ကို မႀကိဳက္ၾကသလို နယ္ခ်ဲ႕ဆန္႔က်င္ေရး စိတ္ဓာတ္လည္း
ရွိခဲ့ၾကတယ္။ (၂ဝ၊၁၁၊ ၄၆) ရက္မွ (ရပလ)အဖြဲ႕ အတြင္းေရးမွဴး
ဦးထြန္းျမင့္နဲ႔အဖြဲ႕ေတြဟာ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ဆန္းကဖီးမွာ
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ရဲ႕ ဖဆပလအမႈေဆာင္ေတြနဲ႔ ေဆြးေႏြးမႈ ျပဳခဲ့တယ္။
ဖဆပလအဖြဲ႕က လူႀကီးေတြက ရွမ္းလူငယ္ေတြကို ပေဒသရာဇ္ ဆန္႔က်င္ေရးက
အခ်ိန္မတန္ေသးေၾကာင္း၊ တိုင္းရင္းသားအားလံုး ညီၫြတ္ေရးနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးကိုသာ
ဂ႐ုစိုက္ၿပီး ေဆာင္ရြက္ေစလိုေၾကာင္း အႀကံျပဳခဲ့ၾကတာလည္း ေနာက္ပိုင္းမွာ
ထင္ရွားလာတယ္။
ျမန္မာဘုရင္မ်ားနဲ႔ ရွမ္းပေဒသရာဇ္ေတြ
အႀကီးအက်ယ္ စိတ္ဝမ္းကြဲၾကတာ မရွိပါ။ နယ္ခ်ဲ႕ရဲ႕ ကိုလိုနီဘဝကို
အတူေရာက္ခဲ့ၾကတာပဲ။ ျပည္မမွာ အဂၤလိပ္ ကဗ်ဴ႐ိုကေရစီ ယႏၲယား တပ္ဆင္ လာေပမယ့္
ေတာင္ကုန္းထူထပ္တဲ့ ေဒသေတြမွာ အုပ္ခ်ဳပ္ဖို႔ ခက္ခဲလို႔လည္း ေဒသအလိုက္
သင့္သလို အုပ္ခ်ဳပ္ၾကရင္း ပေဒသရာဇ္စနစ္က မဖ်က္သိမ္း ႏုိင္ေသးပါ။
ဆာနပ္ေခၚတဲ့ ေစာ္ဘြား ခန္႔အပ္လႊာေတြ ေပးအပ္ၿပီး ေစာ္ဘြားအုပ္ခ်ဳပ္ေရးနဲ႔
စခန္းသြားခဲ့တာပဲ။ ထိန္းခ်ဳပ္လာႏိုင္တဲ့ အခါ ေတာင္တန္းေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး
ဥပေဒေတြ ျပ႒ာန္းလာတယ္။ မ်က္ႏွာျဖဴ အရာရွိေတြ ရွမ္းျပည္နယ္မွာ
သူတို႔ႀကိဳက္တဲ့ ဘာသာရပ္ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္လာတယ္။ သတၱဳ/သစ္ေတာက႑ စတာေတြမွာ
ေစာ္ဘြားေတြရဲ႕ အႀကိဳက္ ျဖစ္မလာတာ ေသခ်ာတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ေစာ္ဘြားေတြဟာ
ျပည္ပ ပညာေတာ္သင္လည္း ေရာက္ခဲ့ၾကၿပီ။ အေျမာ္အျမင္ႀကီးတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ၊
ေခတ္မီတဲ့ ပုဂၢိဳလ္မ်ားလည္းရွိတယ္။ ျပည္မက ေခါင္းေဆာင္ေတြနဲ႔
အေနစိမ္းၾကတယ္။ ဒါကို နယ္ခ်ဲ႕ အရာရွိေတြကလည္း သူတို႔လိုသလို ပံုသြင္း၊
အႀကံေပးတာေတြရွိတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကို
ယံုၾကည္ၾကတာေၾကာင့္လုပ္ငန္းေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အဆင္ေျပခဲ့ရတယ္။
ဒုတိယကမၻာစစ္ရဲ႕ ဒဏ္ရာဒဏ္ခ်က္ေတြဟာ
ေတာင္ေပၚေဒသေတြလည္း မလြတ္ခဲ့ပါဘူး။ (၁၉၄၅)ခုႏွစ္ အလယ္မွာ
မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီး (ေနာင္အာဇာနည္)ရဲ႕ မဟာေဒဝီ အသုဘအခမ္းအနား
က်င္းပေတာ့ ရွမ္းျပည္နယ္က နယ္ရွင္ေစာ္ဘြားႀကီးေတြ ေရာက္ရွိလာၾကတယ္။
ခရီးႀကံဳႀကိဳက္တုန္း ကမၻာ့အေရး၊ ျမန္မာ့အေရးကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။
ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ေရႊသိုက္၊ မိုင္းပြန္ေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္စံထြန္းနဲ႔
သထံုၿမိဳ႕စားႀကီး စဝ္ခြန္ၾကည္တို႔က ဦးေဆာင္ ေဆြးေႏြးတယ္။ ျမန္မာျပည္မက
ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ႕ လြတ္လပ္ေရး ႀကိဳးပမ္းမႈကိုလည္း သိေနတယ္။
ရွမ္းျပည္နယ္အေရး ေဆြးေႏြးၾကဖို႔၊ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ မိုင္းကိုင္ၿမိဳ႕မွာ
ဆံုေတြ႕ၾကဖို႔ သေဘာတူၾကတယ္။
(၆၊၁၁၊၄၅)ရက္ မိုင္းကိုင္ၿမိဳ႕မွာ
ေတြ႕ဆံုၾကေတာ့ ဘုရင္ခံထံ တင္သြင္း မယ့္စာကို ေဆြးေႏြးၾကတယ္။ ေတာင္
ပိုင္ေစာ္ဘြားႀကီး စဝ္ခြန္ပန္းစိန္က သဘာပတိအျဖစ္ ေဆာင္ရြက္တယ္။
ေစာ္ဘြားမ်ားေကာင္စီအမႈေဆာင္အဖြဲ႕ ဖြဲ႕စည္းဖို႔စီစဥ္ၾကတယ္။ (၁၄၊၁၁၊၄၆)
ရက္မွာဘုရင္ခံထံကို(က) ရွမ္းျပည္နယ္ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး (ခ)
တန္းတူညီမွ် အခြင့္အေရးရရွိေရး (ဂ) ခြဲထြက္ႏိုင္ခြင့္ စတဲ့
အခ်က္(၃)ခ်က္ပါတဲ့စာကို တင္ သြင္းတယ္။ ေတာင္တန္းေဒသ ၫႊန္ၾကားေရးဝန္
မစၥတာစတီဗင္ဆင္ လား႐ိႈးကို ေရာက္လာတယ္။ စတီဗင္ဆင္နဲ႔ ေဆြးေႏြးၿပီးေနာက္
ေစာ္ဘြားေတြၿဗိတိသွ် ေတာင္တန္းေဒသ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးထဲမွာပဲ ေနထိုင္လိုတယ္လို႔
ဆိုျပန္တယ္။ ျပည္မေခါင္းေဆာင္ေတြ ကေတာ့ စတီဗင္ဆင္ ေရာက္လာၿပီးမွ
ေစာ္ဘြားေတြ ေတြေဝသြားတယ္လို႔ မွတ္ခ်က္ခ်ၾကတယ္။
ပထမပင္လံုအစည္းအေဝး(၁၉၄၆)
သံအမတ္ႀကီး ဦးေဖခင္ရဲ႕ အဆိုအရ
ပင္လံုမွာ(၁၉၄၆)နဲ႔ (၁၉၄၇) ခုႏွစ္ ေတြမွာ အစည္းအေဝး(၂)ႀကိမ္ လုပ္ခဲ့တယ္။
ရန္ကုန္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြကိုဖိတ္တယ္။
ဖဆပလအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ဒုဥကၠ႒ သခင္ႏု၊ မန္းဘခိုင္
နဲ႔ဦးဘဂ်မ္းတို႔တက္ေရာက္ခဲ့ၾကတယ္။ မ်ဳိးခ်စ္ပါတီကဂဠဳန္ဦးေစာတက္
ေရာက္ခဲ့တယ္။ ဘုရင္ခံ ဆာဟူးဘတ္ရန္႔(စ္)က ေနမေကာင္းလို႔မလာႏုိင္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္က ရခိုင္ခရီးစဥ္နဲ႔ တိုက္ဆိုင္ေနလို႔ မတက္ႏုိင္ပါ။
ႏုိင္ငံေရးဆန္တဲ့ အစည္းအေဝး လုပ္လို႔မရလို႔ စက္မႈလက္မႈျပပြဲလို႔
ေခါင္းစဥ္တပ္တယ္။ တကယ္လည္း စက္မႈလက္မႈျပပြဲလည္း လုပ္တယ္။ ႏုိင္ငံေရး
ေဆြးေႏြးပြဲလည္းပါတယ္။
(၂ဝ၊၃၊၄၆)ရက္မွာ
ရွမ္းျပည္နယ္စက္မႈလက္မႈျပပြဲကို ပင္လံုၿမိဳ႕မွာက်င္းပ တယ္။
အင္းေလးကပိုးထည္၊ မုိင္းကိုင္က စကၠဴ၊ မိုးနဲက ေငြဓား၊ က်ဳိင္းတံုက
ယြန္း-ေရႊထည္၊ လင္းေခးၿမိဳ႕က ဗာဂ်ီးနီယားေဆးေတြကို ျပသခဲ့တယ္။
လင္းေခးဦးထြန္းျမင့္က ဗာဂ်ီးနီးယားေဆးစိုက္ပ်ဳိးမႈ စာတမ္းဖတ္တယ္။ ဦးတင္ဧ က
ပညာေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေဟာေျပာတယ္။
ကခ်င္၊ ခ်င္း၊ ကရင္နီ(ကယား) ကိုယ္စားလွယ္ေတြ
ကိုလည္း ဖိတ္တယ္။ ဒါျဖင့္ရင္ ရွမ္းျပည္နယ္က ေခါင္းေဆာင္ေတြဟာ
ရန္ကုန္ၿမိဳ႕က ႏုိင္ငံေရး ပါတီေတြကို သာမက ေတာင္တန္းေဒသက ပုဂၢိဳလ္ေတြကိုပါ
ဖိတ္ၾကားျပသ ေဆြးေႏြးတဲ့ စက္မႈ လက္မႈျပပြဲနဲ႔ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ
ျဖစ္ခဲ့တယ္။
ဖဆပလ ကိုယ္စားလွယ္ သခင္ႏုက ရွမ္း-ဗမာ
ခ်စ္ၾကည္ေရးကို အက်ယ္တဝင့္ ရွင္းျပတယ္။ အေနာက္တိုင္း ရာဇဝင္ဆရာေတြ
ေရးခဲ့တဲ့ စာအုပ္ေတြရဲ႕ ေသြးခြဲခဲ့တာေတြကို ေထာက္ျပတယ္။ သိုဟန္ဘြားကို
မင္းႀကီးရန္ေနာင္က သတ္ျဖတ္ ဖယ္ရွားတာက သာသနာကို ေစာ္ကားလို႔ျဖစ္တယ္။
မင္းႀကီးရန္ေနာင္ မင္းမျပဳဘဲ သီေပါက အုန္းေဘာင္ ခံုမိႈင္းကို နန္းတင္ၿပီး
ရဟန္းျပဳသြားတဲ့ ဥပမာကို ေျပာတယ္။ သီေပါမင္းကို အဂၤလိပ္က ဖမ္းဆီးသြားေတာ့
ေညာင္ေရႊေစာ္ဘြားက လူ(၅ဝဝ)နဲ႔ မႏၲေလး၊ မဟာျမတ္မုနိဘုရားမွာ ေစာင့္ေနတယ္။
အဂၤလိပ္လက္မွ သီေပါမင္းကို ျပန္လည္လုယူၿပီး နန္းတင္ဖို႔အႀကံျဖစ္တယ္လို႔
ေျပာေတာ့ တက္ေရာက္သူမ်ားကလလည္း သေဘာက်ၾကတယ္။ ဂဠဳန္ဦးေစာကေတာ့
ဒီမိုနီယံလြတ္လပ္ေရးက ျမန္မာေတြရႏိုင္တယ္။ ဒိုမီနီယံ လြတ္လပ္ေရးရဲ႕
ေကာင္းကြက္ေတြကိုလည္း ေျပာတယ္။ ေနာင္ႏွစ္မွာလည္း အဲဒီလို အေထြေထြ
ေဆြးေႏြးရန္ ဆံုဆည္းၾကဖို႔ ရည္ရြယ္ခဲ့တယ္။
ေအာင္ဆန္းအက္တလီစာခ်ဳပ္
ၿဗိတိသွ်နန္းရင္းဝန္ ကလီမင့္ အက္တလီက
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းတို႔ကို (၂ဝ၊၁၂၊၄၆)ရက္မွာ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး
ေဆြးေႏြးဖို႔ လန္ဒန္ကို ဖိတ္ၾကားပါတယ္။ (၂၇၊၁၊၄၇)ရက္မွာ
ေအာင္ဆန္းအက္တလီစာခ်ဳပ္အရ ျမန္မာႏုိင္ငံကို လြတ္လပ္ေရးေပးတဲ့အခါ
ေတာင္တန္းနယ္ေဒသမ်ားကိုပါ တစ္ပါတည္း ထည့္သြင္းေပးရန္ကိစၥႏွင့္ ပတ္သက္၍
ေတာင္တန္းသားမ်ားရဲ႕ သေဘာထားမ်ားကိုေလ့လာရန္ လိုအပ္ေၾကာင္း၊ ယင္းတို႔၏
သေဘာထားကို ေလ့လာရန္ ပင္လံုေဆြးေႏြးပြဲတြင္ ျဖစ္ေစ၊ ယင္းကိစၥအတြက္
သီးျခားအစည္း အေဝးေခၚယူ၍ျဖစ္ေစ ေလ့လာရန္ အခ်က္တစ္ရပ္ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒီကိစၥက
အလ်င္အျမန္ လုပ္ရမယ့္ကိစၥျဖစ္ေတာ့ မႏွစ္က ပထမပင္လံုအစည္းအေဝး (၁၉၄၆)ခုႏွစ္
ေတြ႕ဆံုၾကမည့္ ေနရာမွာပဲ ဒုတိယပင္လံု အစည္းအေဝး(၁၉၄၇)ကို က်င္းပမယ္လို႔
လ်ာထားသတ္မွတ္ခဲ့ပါတယ္။
ေအာင္ဆန္းအက္တလီ စာခ်ဳပ္ဖို႔အသြားမွာပဲ
ေစာ္ဘြား(၂)ဦးက လား႐ိႈးၿမိဳ႕ကတစ္ဆင့္ လန္ဒန္သို႔ ပို႔လိုက္တဲ့ သံႀကိဳးစာက
မစၥတာအက္တလီထံ ႀကိဳတင္ေရာက္ေနၿပီလို႔ အဆိုရွိတယ္။ သံႀကိဳးစာအရ
''ေအာင္ဆန္းဟာ ေစာ္ဘြားမ်ားရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္လို႔ ရွမ္းျပည္နယ္ကို
ကိုယ္စားမျပဳပါ။ ရွမ္းျပည္နယ္ကိစၥ ေဆြးေႏြးရန္ ေစာ္ဘြား
ကိုယ္စားလွယ္မ်ားကို သီးျခားဖိတ္ပါလို႔'' ပါရွိပါတယ္။ ေဆြးေႏြးေနတာ
ရက္အေတာ္ၾကာၿပီ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလည္း စိတ္ပ်က္သြားၿပီး
ျမန္မာျပည္ကိုျပန္လာဖို႔ ေလယာဥ္ပ်ံ မွာခိုင္းတယ္။ ဒီသတင္းကိုရေတာ့
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕မွာ ဦးေဖခင္၊ ဦးတင္ဧစတဲ့ ရွမ္းလူငယ္ေတြ ေၾကြးေၾကာ္သံေတြနဲ႔
ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕တြင္း လွည့္လည္ၿပီး ဆႏၵျပၾကတယ္။ ''ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းဟာ
ရွမ္းျပည္နယ္လူထု ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ေၾကာင္း'' ေတာင္ႀကီးၿမိဳ႕ကေန လန္ဒန္ကို
ေၾကးနန္း႐ိုက္ေတာ့မွ စာခ်ဳပ္ကိစၥ အဆင္ေျပ သြားတယ္။ ရန္ကုန္ကို
ဗိုလ္ခ်ဳပ္တို႔ ျပန္ေရာက္ၿပီး (၂)ပတ္ခန္႔အတြင္းမွာ ဒုတိယပင္လံု
အစည္းအေဝးကို တက္ေရာက္ရပါမယ္။ အဲဒီအစည္းအေဝးမွာလည္း လန္ဒန္ၿမိဳ႕မွာလို
အဆင္မေျပလို႔ ေလယာဥ္ပ်ံမွာရမယ့္ ကိန္းက ဆိုက္ခဲ့ေသးတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕
ပြင့္လင္း႐ိုးသားမႈနဲ႔ နယ္ရွင္ေစာ္ဘြားေတြ၊ ရွမ္းလူထုႀကီးနဲ႔
ျပည္နယ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အေျမာ္အျမင္ႀကီးမားစြာနဲ႔ ႀကိဳးစားၾကလို႔ အခက္အခဲ
အမ်ဳိးမ်ဳိးၾကားက ပင္လံုစာခ်ဳပ္က အဆင္ေျပေခ်ာေမာ သြားၾကတယ္။
တိုင္းရင္းသားအားလံုးရဲ႕ သမုိင္းဝင္ ပင္လံုစိတ္ဓာတ္ကို ေလးစားခ်ီးက်ဴးဖြယ္
မွတ္တမ္းျပဳအပ္ပါတယ္။ ပင္လံု အစည္းအေဝးႀကီးမွာ အခက္အခဲေတြ
ဘယ္လိုရွိခဲ့တယ္ဆိုတာ ေရွ႕တစ္ပတ္ ဆက္ပါဦးမယ္။
မုိးျမင့္ဝင္း(သိပၸံ/နည္းပညာ)
စာကိုး
(၁) ကိုယ္ေတြ႕ (မဟာသေရစည္သူ ဦးေဖခင္၊ အၿငိမ္းစားသံအမတ္ႀကီး- ႏိုင္ငံဂုဏ္ရည္ပထမဆင့္) သတင္းႏွင့္ စာနယ္ဇင္းလုပ္ငန္း
(၂) တိုင္းရင္းသားလူမ်ဳိးမ်ား
အေရးႏွင့္ (၁၉၄၇)အေျခခံဥပေဒ (ပထမတြဲ) ဦးေက်ာ္ဝင္း၊ ဦးျမဟန္၊
ဦးသိန္းလိႈင္ (တကၠသိုလ္မ်ား ပံုႏွိပ္တိုက္)
