အမ်ိဳးသမီးလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚနန္း၀ါႏု
ဖြဲ႕စည္းပံု
အေျခခံဥပေဒအရ က်င္းပေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး
ဆန္႔က်င္ေဝဖန္ ေျပာဆိုေနမႈေတြ ထဲမွာ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ထဲမွာ
အမ်ိဳးသမီး ကုိယ္စားလွယ္ နည္းတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္လည္း ပါပါတယ္။
၁၉၄၈
ခုႏွစ္ ကစျပီး ပါလီမန္ စနစ္မွာေရာ၊ လမ္းစဥ္ပါတီေခတ္ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္
မွာေရာ အမ်ိဳးသမီးလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ပါ၀င္ခဲ့မႈ အေျခအေနကို
ျပန္ေလ့လာတဲ့အခါ Weekly Eleven မွာပါတဲ့ သတင္းတစ္ပုဒ္မွာ အခုလို ေတြ႕
ရပါတယ္။
၁၉၄၈
ခုႏွစ္ကေန ၁၉၅၂ ခု အတြင္းမွာ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ (အဲဒီအခ်ိန္က
လူမ်ိဳးစုလႊတ္ေတာ္နဲ႕ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ခု ရိွခဲ့ပါတယ္။) အမတ္ ၂၅၅
ဦးမွာ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ ၇ ဦး ရိွခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၅၃ ခုႏွစ္ကေန ၁၉၆၁
ခုႏွစ္အထိ မွ အမတ္ ၂၅၀ ဦးရိွျပီး အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးပဲ
ပါပါေတာ့တယ္။
၁၉၇၄
ခုႏွစ္ လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၄၈၃ ဦးရိွျပီး အမိ်ဳးသမီး
ကိုယ္စားလွယ္ ၈ ဦး ပါ၀င္ပါတယ္။ ၁၉၇၈ ခုႏွစ္ လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္
ကိုယ္စားလွယ္ ၄၆၂ ဦးရိွျပီး အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ ၁၁ ဦး ပါ၀င္ပါတယ္။
၁၉၈၂ ခုႏွစ္ လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၄၇၄ ဦးရိွျပီး
အမ်ိဳးသမီး ကုိယ္စားလွယ္ ၁၂ ဦးပါ၀င္ပါတယ္။
၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ စုစုေပါင္းက ၁၅ ဦးရိွပါတယ္။
၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာေတာ့ အမိ်ဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ ပါ၀င္မႈကို ေအာက္ပါအတုိင္းေတြ႕ရပါတယ္
၁။ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ ေရြးခ်ယ္ခံ ကိုယ္စားလွယ္။ ၁၅၆ ဦးမွာ ၆ ဦး။
၂။ ျပည္သူ႕လႊတ္ေတာ္ ေရြးခ်ယ္ခံ ကိုယ္စားလွယ္ ၃၃၀ ဦးမွာ ၁၃ ဦး။
စုစုေပါင္း ၁၉ ဦး။
ျပည္နယ္နဲ႕
တုိင္းေဒသၾကီး အဆင့္ လႊတ္ေတာ္မ်ားမွာ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္မ်ား
ပါ၀င္မႈကိုေတာ့ စုစည္း မရေသးလို႕ မတင္ျပႏုိင္ပါဘူး။ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ျပည္နယ္၊
တုိင္းေဒသၾကီး ၁၄ ခုမွာ ၁၀ေယာက္ေတာ့ ပါႏုိင္တယ္လို႕ ယူဆရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
အခု ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္မွာ ပါလာတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ အေရအတြက္ဟာ
ျမန္မာ့ႏုိင္ငံေရး သမိုင္းမွာေတာ့ အမ်ားဆံုးလို႕ေျပာရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အခုအခ်ိန္မွာ က်ားမ မခြဲျခားပဲ အခြင့္အေရး ေပးရမယ္ ဆုိတဲ့ Gender Issue ဟာ ႏုိင္ငံတကာမွာ ဦးစားေပး ေဆြးေႏြး ေနတဲ့ ကိစၥ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ့
လူေနမႈစနစ္ဟာ ဘယ္တံုးကမွ က်ားမ ခြဲျခားမႈ မရိွခဲ့ဘူး ဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ဂုဏ္ယူရမယ့္ အခ်က္ ျဖစ္ပါတယ္။ အခု အေျခခံဥပေဒ မွာလည္း ပုဒ္မ
၃၄၈၊ ၃၄၉၊ ၃၅၀၊ ၃၅၁၊ ၃၅၂ တို႕မွာ အမ်ိဳးသမီး မ်ားရဲ့ တန္းတူ ရပိုင္ခြင့္နဲ႕
အခြင့္အေရးမ်ားကို အာမခံတဲ့ အခ်က္မ်ားကို ျပ႒ာန္းထားတာ ေတြ႕ႏုိင္ပါတယ္။
အခု
လႊတ္ေတာ္မွာ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား နည္းရျခင္းဟာ
ကၽြန္ေတာ္တို႕ ျမန္မာ့ လူ႕အဖြဲ႕အစည္းမွာ အစဥ္အလာ အရ အမ်ိဳးသမီး မ်ားဟာ
အိမ္ေထာင္ ထိန္းသိမ္းမႈ စီမံခန္႕ခြဲေရး အပိုင္း၊ လူမႈေရး အပိုင္းမွာ
ပိုမိုလုပ္ေဆာင္ျပီး ႏုိင္ငံေရး၊ စီးပြားေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အပိုင္းမွာ
၀င္ေရာက္လုပ္ကုိင္မႈ နည္းပါးခဲ့တဲ့ အစဥ္အလာက အဓိက အေၾကာင္း ျဖစ္မယ္လို႕
ထင္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး လူေတြရဲ့ မသိစိတ္မွာ ကိုက ႏုိင္ငံအုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊
ဥပေဒျပဳေရး အပိုင္းေတြမွာ အမ်ိဳးသား ေတြက လုပ္ေနၾက ျဖစ္တယ္လို႕ အစဥ္အလာအရ
ခံယူထားတဲ့ စိတ္နဲ႕လည္း ဆုိင္ပါလိမ့္မယ္။ စာဖတ္သူမ်ား ကိုယ္တုိင္
အရည္အခ်င္းတူတဲ့ အမ်ိဳးသား ကိုယ္စားလွယ္နဲ႕ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္
ႏွစ္ဦးကို မဲေပးရင္ ဘယ္သူ႕ကို ေရြးမလဲ ဆိုတာ စဥ္းစားၾကည့္ရင္ အေျဖ
ထြက္ႏုိင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဒီအစဥ္အလာ ေတြဟာ မၾကာခင္ ေျပာင္းေတာ့မယ့္ အေျခအေနမွာလည္း ရိွေနပါျပီ။
၉၀ ေနာက္ပိုင္းမွာ ပုဂၢလိက စီးပြားေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ
ထိပ္တန္း စီမံခန္႕ခြဲမႈ ေနရာေတြမွာ ေနရာယူ လာသလို အလုပ္လုပ္တဲ့ အမ်ိဳးသမီး
ဦးေရ ေတြလည္း တိုးလာပါတယ္။ အစိုးရဌာန ေတြမွာလည္း ညႊန္ၾကားေရးမွဴးခ်ဳပ္၊
ပါေမာကၡခ်ဳပ္၊ ညႊန္ၾကားေရးမွဴး စတဲ့ အဆင့္ေတြမွာ အမ်ိဳးသမီးေတြ
အေတာ္မ်ားမ်ား ေနရာရ ေနတာကိုလည္း သတင္းေတြမွာ ေတြ႕ေနရပါတယ္။
ေနာက္ျပီး
အခု လႊတ္ေတာ္ေရးရာ ေကာ္မတီေတြမွာ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ထည့္သြင္း
ဖြဲ႕စည္းလာတာ ကလည္း ၾကိဳဆိုရမယ့္ အခ်က္ပါဘဲ။ ေနာင္မွာ ပညာ အရည္အခ်င္း၊
နုိင္ငံေရး အရည္အခ်င္း ျပည့္၀တဲ့ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လႊတ္ေတာ္
ထဲကို ပိုေရာက္လာမယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ၀န္ႀကီးအဆင့္မ်ား အထိ အမ်ိဳးသမီးေတြ
ပါလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဓိက ေထာက္ျပ ခ်င္တာကေတာ့
အမ်ဳိးသမီးမ်ားရဲ့ အခြင့္အေရးကို ပိတ္ပင္ထားတဲ့ အတားအဆီးမ်ား အေျခခံဥပေဒမွာ
လံုး၀မရိွဘူး ဆိုတဲ့အခ်က္နဲ႕ အမ်ိဳးသမီးမ်ား ကိုယ္တုိင္ ပိုမိုပါ၀င္ဖို႕
အတြက္ ဆံုးျဖတ္လႈပ္ရွားဖို႕သာ လိုတယ္ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။
တကယ္တမ္းေျပာရရင္ ဒီမုိကေရစီရဲ့ ပထမေျခလွမ္း ျဖစ္တဲ့ အခုေရြးေကာက္ပြဲမွာ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္ ကိုယ္စားလွယ္ အမ်ဳိးသမီး
၁၉ ဦး ပါလာတာဟာ တုိးတက္မႈလို႕ ေျပာရမွာပါ။ ဘာ့ေၾကာင့္လည္း ဆိုေတာ့ ၁၇၇၆
မွာ လြတ္လပ္ေရး ရၿပီး ဒီမိုကေရစီကို စက်င့္သံုးတဲ့ အေမရိကန္မွာေတာင္ ၁၉၁၇
ခုႏွစ္က်မွ ကြန္ဂရက္မွာ ပထမဆံုး အမ်ိဳးသမီး အမတ္တစ္ဦးကို စတင္ အေရြးခ်ယ္ခံ
ခဲ့ရျပီး အခုအခ်ိန္ထိ အေမရိကန္ အထက္လႊတ္ေတာ္
မွာေတာင္ အခုမွ အမ်ိဳးသမီး အမတ္ ၁၇ ဦးနဲ႕ လႊတ္ေတာ္ ႏွစ္ရပ္ေပါင္း ၅၃၅
ဦးမွာ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ ၉၁ ဦးပဲ ရိွေသးလို႕ျဖစ္ပါတယ္။ ၿဗိတိန္
အထက္ လႊတ္ေတာ္ဆိုရင္ ၁၉၅၈ ခုႏွစ္အထိ အမ်ိဳးသမီးမ်ားကို အထက္လႊတ္ေတာ္ အမတ္
ျဖစ္ခြင့္မေပးဖုိ႕ ဥပေဒနဲ႕ တားျမစ္ ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီေတာ့
အခုလႊတ္ေတာ္မွာ အမ်ိဳးသမီး ၁၉ ဦးပဲပါတာေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒ စနစ္
တစ္ခုလံုးကုိ ပုတ္ခတ္ ေျပာဆိုေနတာဟာ ဓမၼအဓိ႒ာန္ မက်ဘူးလို႕ ဆိုခ်င္ပါတယ္။
ေနာက္ျပီး အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း မ်ားတာ တစ္ခုထဲနဲ႕ ဒီမိုကေရစီ
ပိုစစ္တယ္လို႕ ေျပာလို႕ မျဖစ္ဘူးလို႕ ထင္ပါတယ္။
ဘာ့ေၾကာင့္လည္း
ဆိုေတာ့ ရ၀မ္ဒါလႊတ္ေတာ္မွာ အမ်ိဳးသမီး ပါ၀င္မႈဟာ ၅၆% နဲ႕ ကမာၻေပၚမွာ
အမ်ားဆံုးျဖစ္ျပီး အေမရိကန္ က ၁၇%၊ ၿဗိတိန္က ၂၁% ပဲ ရိွေနလို႕ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ ဘယ္ႏုိင္ငံက ဒီမိုကေရစီ ပုိစစ္လည္း ဆိုရင္ေတာ့ ရ၀မ္ဒါလို႕ ဘယ္သူမွ
ေျဖမယ္ မထင္ပါဘူး။
ပိေတာက္ေျမ
